Aanbevolen partners
Verwarming
De warmtepomp van a tot z
Een warmtepomp is een toestel dat thermische energie (warmte) aanwezig in de buitenlucht, de grond of het grondwater opwaardeert om de woning of het sanitair water te verwarmen.
De warmtepomp trekt de omgevingswarmte uit de buitenlucht, ondergrond of het grondwater aan en stuurt die langs een warmtewisselaar. Dit is een verdamper waarin een vloeistof zit. Deze vloeistof neemt de warmte op en zal bijgevolg verdampen. Dit gas wordt vervolgens aangetrokken door een compressor die het samendrukt. Hierdoor stijgt de temperatuur van het gas.
In een volgende stap geeft een tweede warmtewisselaar (de condensor) deze warmte uit het gas door aan het water in het circulatiesysteem van de verwarming - of de lucht wanneer het om een lucht/lucht warmtepomp gaat. Een expansieventiel zorgt ervoor dat de druk opnieuw verlaagd wordt en de cyclus opnieuw kan beginnen.
In een volgende stap geeft een tweede warmtewisselaar (de condensor) deze warmte uit het gas door aan het water in het circulatiesysteem van de verwarming - of de lucht wanneer het om een lucht/lucht warmtepomp gaat. Een expansieventiel zorgt ervoor dat de druk opnieuw verlaagd wordt en de cyclus opnieuw kan beginnen.
Soorten warmtepompen
Lucht-lucht-warmtepomp
- De warmte wordt aan de buitenlucht onttrokken. Nadeel van een lucht-lucht-warmtepomp: op het moment dat de temperatuur buiten het laagst is, heb je binnen net meer warmte nodig.
- De verdamper van dit systeem moet je af en toe ontdooien als de buitenlucht aanvriest.
- Een lucht-lucht-warmtepomp is vooral handig voor de verwarming van sanitair water.
Lucht-water-warmtepomp
- Een lucht-water-warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht, waarbij het water instaat voor het warmtetransport. De klassieke warmwaterketel kan als bijverwarming dienen, via 2 systemen.
- Ofwel bivalent parallel (warmtepomp en bijverwarming worden samen gebruikt bij lage buitentemperatuur) of bivalent alternatief (warmtepomp werkt zolang de temperatuur niet daalt onder een bepaald minimum. Onder die minimumtemperatuur neemt de klassieke verwarming het helemaal over).
- Een lucht-water-warmtepomp is vooral handig bij de verwarming van sanitair water.
Water-water-warmtepomp
- Een water-water-warmtepomp kan met oppervlaktewater werken, of met grondwater waar de temperatuur het hele jaar hetzelfde blijft. Gebruikt water verdwijnt naar de ondergrond via een zinkput.
- Voorverwarming via zonne-energie is mogelijk. Dit water, verzameld in een reservoir, fungeert dan als warmtebron.
Grond-water-warmtepomp
- Een grond-water-warmtepomp maakt indirect gebruik van zonne-energie. In de zomer warmt de grond op tot 15 graden Celsius, in de winter onttrekt een vloeistof de warmte aan de grond
- Nadeel: met horizontale warmtewisselaars groot grondoppervlak nodig, namelijk twee maal het vloeroppervlak dat je wil verwarmen. Een alternatief voor een grond-water-warmtepompis een verticale warmtewisselaar.
Verticale warmtewisselaars
- Buizen worden verticaal in de grond geboord
- Dit gesloten buizencircuit bevat water/glycol en is verbonden met een collector
- Het water/glycol zorgt voor afvoer opname van de warmte
- Het afgekoelde water/glycol wordt opnieuw in de grond gepompt om terug te worden opgewarmd
- Is ook bruikbaar voor woningen met een kleinere tuin
Horizontale warmtewisselaars
- Een buizenstel wordt onder de grond aangebracht op een diepte van ongeveer 1,2 meter
- Alle lussen worden verzameld in een collector van weeruit één buis vertrektwaaruit 2 buizen vertrekken naar de warmtepomp
- Om bevriezing te vermijden, is bij het water glycol gevoegd.
Kosten en opbrengst warmtepomp
Er wordt vaak gezegd dat een warmtepomp gratis warmte levert. Dat is niet helemaal correct. Uiteraard ben je na verloop van tijd alleen maar een winnaar.
Investering warmtepomp
- De kostprijs voor een warmtepompinstallatie schommelt rond de 8.000 euro voor een lucht-lucht-warmtepomp. Voor een grond-water-warmtepomp mag je al beginnen tellen vanaf 12.000 euro.
- Op termijn verdien je deze investering zeker terug. Het systeem kent namelijk geen noemenswaardige onderhoudskosten.
Kosten voor warmtepomp
- De compressor is de enige energieverbruiker bij een warmtepompsysteem. Als de gewenste temperatuur voldoende laag is, zal de pomp minder arbeid moeten werkenleveren
- Energieverbruik wordt bepaald door verschil tussen temperatuur van de warmtebron en de temperatuur nodig om de woning te verwarmen.
Rendement van warmtepomp
- De verhouding tussen de hoeveelheid afgegeven warmte en de hoeveelheid verbruikte (elektrische) energie, of kortweg het rendement van de warmtepomp, wordt uitgedrukt in de Coefficient of Performance (COP). Een COP 4 betekent dus dat de warmtepomp met 1kWh elektriciteit 4 kWh warmte levert.
- Naast de COP is er ook een SPF (= Seasonal Performance Factor). Dit is de prestatie van een warmtepompsysteem gedurende het hele verwarmingsseizoen. Hierbij wordt naast het energieverbruik van de pomp, ook rekening gehouden met het volledige systeem. Het betreft hier voornamelijk de circulatiepompen
- Het rendement kan verschillend zijn, naargelang de strengheid van de winter
- Hoe constanter de temperatuur van de warmtebron, hoe beter het rendement.
- De temperatuur dieHet vermogen dat nodig is om het huis te verwarmen, hangt af van de buitentemperatuur en van de isolatiegraad van de woning
- Meest voordelige is een warmtepomp met water of grond als warmtebron.
- Bij een lucht-water-warmtepomp met optie bivalent alternatief systeem investeer je drie tot vier keer meer dan bij een klassiek verwarmingssysteem. Je bespaart 20 procent primaire energie.
- Bij een lucht-lucht-warmtepomp verbruik je eenzelfde hoeveelheid energie als bij een klassiek systeem. Je bespaart dan 20 procent, de meerinvestering bedraagt wel vijftig procent.
Label voor warmtepompen
Het Europees ecolabel is toegekend aan warmtepompen. Dit label geeft aan dat de pomp over een hoog rendement beschikt en gebruik maakt van milieuvriendelijke koelmiddelen. Er zijn ook nog andere labels zoals EHPA.
Formaliteiten bij installatie warmtepomp
In de meeste gevallen kan een volledig warmtepompsysteem worden geplaatst zonder bijkomende formaliteiten te moeten vervullen. Houd zeker rekening met het volgende:
Verplichte vergunning voor warmtepomp
- het grondwater rechtstreeks wordt opgepompt uit de grond, zelfs wanneer dit met een retourput in dezelfde waterlaag wordt gepompt.
- als een verticale bodemwarmtewisselaar gebruikt wordt die dieper gaat dan 50 meter
- indien in een horizontale of verticale bodemwarmtewisselaar koelvloeistoffen worden gebracht die omschreven zijn in bijlage 2B van Vlarem. Hieronder valt niet de mengeling van water met glycol.
- als de warmtepomp een zeer groot vermogen heeft.
Meldingsplicht bij installatie warmtepomp
- als de warmtepomp een totale geïnstalleerde drijfkracht heeft van meer dan 5KW.
- als een verticale warmtewisselaar in de grond geboord wordt tot een diepte van minder dan 50 meter.
Grondwaterheffing voor warmtepomp
Kies je voor het oppompen van grondwater als warmtebron voor een warmtepompsysteem, dan kan je vrijgesteld worden van deze heffing wanneer aangetoond wordt welk deel van dit water via één of meer retourputten wordt terugpompt in dezelfde waterlaag.
Tips voor de installatie van een warmtepomp
- Een warmtepomp heeft enkel zin in een goed geïsoleerde woning.
- Heel wat warmtepompen werken op drijfkracht. Bekijk of deze voorhanden is in je straat. Is dit niet het geval dan zul je een transformator moeten installeren wat tot extra energieverlies zal leiden
Met dank aan Vaillant voor de controle van dit artikel
