7 tips voor een flexible elektrische installatie
Stopcontacten, lichtknopjes, aansluitingen voor pc, tv en telefoon: wie bouwt of verbouwt moet hierover nadenken. Waar die knopjes en aansluitingen komen, is belangrijk voor een flexibel gebruik van alle ruimtes in huis. Met onze 7 tips voor een flexibele elektrische installatie helpen we je een goed uitgeruste en flexibele elektrische installatie te ontwerpen, die ook over 10 of 20 jaar nog van pas komt.
1) Bezint eer ge begint
Allereerst: Denk vooraf goed na over de plaatsen waar je wel of niet stopcontacten en lichtschakelaars wilt, waar je direct licht, indirect licht en functionele verlichting wilt. En ook over de soort elektrische bekabeling die je wilt. Multifunctionele bekabeling en dito aansluitpunten laten toe dat je later ook je home cinema of hometainment-installatie hierop kunt aansluiten.
Heb je een home entertainmentsysteem op je verlanglijstje staan? Houd er nu ook al rekening mee wat betreft het aantal stopcontacten!
Ook de plaatsen - waar je eventueel een staande lamp, de kerstboom, of de stofzuiger wilt aansluiten - moeten goed bereikbaar zijn, want je wilt er gemakkelijk aan kunnen. Dus plaats de stopcontacten niet achter de kast, een zetel of een bed.
2) Gebruik tijdschakelaars en bewegingsmelders
In ruimtes waar je met de handen vol onloopt is het handig als het licht weer vanzelf uitgaat als je er niet meer bent. Denk aan: de kelder waar je snel iets uit ophaalt. Als je het licht vergeet uit te doen, schakelt de tijdschakelaar dat in jouw plaats uit. Bij de garagepoorten net hetzelfde: als je de wagen naar buiten rijdt en de poort gaat daarna automatisch dicht, dan schakelt de tijdschakelaar het licht uit in jouw plaats.
Helemaal handenvrij het licht aan en uit laten gaan lukt, met bewegingsmelders. Bewegingsmelders voor de verlichting schakelen het licht aan op het moment dat ze een beweging opmerkingen. Zo een bewegingsmelder kan handig zijn in een ruimte waar je maar kort verblijft. Bijvoorbeeld: toilet, berging, wasplaats, garage, hal, … Het zijn ook kamers of ruimtes waar je al eens vergeet het licht uit te doen. Een bewegingsmelder schakelt het licht aan zodra je binnen komt. Als er gedurende een aantal minuten geen beweging meer is, gaat het licht vanzelf weer uit.
3) Logische plek voor de lichtknop
Lichtschakelaars of lichtknopjes moeten op voorspelbare, logische plaatsen zitten. Vaak is dat langs de deur, aan de zijde waar de deur open gaat, op ellebooghoogte.
-
Hoogte lichtknop
De stelregel voor die hoogte van een lichtknop is 1,20 meter. Voor kleinere mensen kan het wat lager, voor de groten onder ons mogen de knopjes ook wat hoger. Zo kunnen kinderhandjes er niet gemakkelijk aan.
-
Aantal lichtknopjes
Voorzie in ruimtes met meerdere in- en uitgangen ook meerdere lichtknopjes voor één en hetzelfde lichtpunt. Dus plaats bij elke deur in de kamer een lichtknopje. Denk ook aan plaatsen waar je gemakkelijk vanuit een zitpositie aan kunt: bijvoorbeeld bij de zitbank in de tv-hoek of aan het hoofdeinde van je bed in de slaapkamer.
-
Gebruik dimmers
Dimmers kun je ook gebruiken als lichtknop of lichtschakelaar. Let er wel op dat je de juiste dimmers bij het juiste lamptype gebruikt.
Lees ook: Verlichting dimmen.
4) Voorzie voldoende stopcontacten
Hoeveel stopcontacten heb je per kamer nodig en waar plaats je die? Om dat te bepalen, moet je zeker rekening houden met het aantal elektrische toestellen dat je per kamer gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan de ruimte waar je je pc wilt installeren. Vaak komen daar ook nog de telefoon, de muziekinstallatie en de bureaulamp bij.
-
Gebruik kabelgoten
Renoveren? Kabelgoten zijn een handige manier om extra leidingen en stopcontacten te creëren zonder dure breekwerken.
-
Stopcontacten in de vloer
Stopcontacten in de vloer zijn handig onder het bureau in je bureauruimte. Zo kun je het meubel centraal in de ruimte plaatsen en zit je niet met kabels over de vloer. Er bestaan inbouwelementen waarin je tot 9 stopcontacten en/of data-aansluitingen kunt stoppen. Dit is alleen zinvol wanneer je een grote bureauruimte hebt.
5) Combineer schakelaar met stopcontact
Soms is het interessant een stopcontact aan te sluiten op een schakelaar. Dus in plaats van het licht, schakel je het stopcontact aan en uit met de schakelaar. Handig voor het stopcontact waar je bijvoorbeeld de kerstverlichting op aansluit (binnen of buiten). Zet de schakelaar voor dat stopcontact wel op een plek waar je gemakkelijk bij kunt. Of plaats hem bij de andere lichtschakelaars aan de deur.
6) Gebruik indirect licht
Indirect licht is licht dat niet rechtstreeks vanaf de lichtbron naar een bepaald punt schijnt. Met indirecte verlichting lijkt de kamer groter en kun je bepaalde sferen creëren.
Bij indirecte verlichting zie je de eigenlijke lichtbron niet. Die lichtbron is namelijk weggewerkt achter opbouwwanden of zit verborgen in de armatuur.
Je kunt indirecte verlichting in vloer, plafond of wand plaatsen. Maar als je hiermee wilt werken, moet je voor je het interieur opnieuw inricht of voor je bouwt of verbouwt, goed nadenken over waar je indirect licht wilt.
Lees ook: Verlichtingstypes.
7) Aansluitpunten voor tv en internet
Denk bij het uittekenen van een elektriciteitsplan ook aan aansluitpunten voor tv en dataverkeer (bijvoorbeeld: internet). Hiermee bedoelen we flexibele data-aansluitingen voor tv, computernetwerken, …
Een UTP-kabel gebruik je voor de aansluiting van een computernetwerk.
Een coaxkabel is geschikt voor de verdeling van het (digitale) tv-signaal. In principe kun je via een coaxkabel ook gegevens van internet of radio/muziek versturen.
Hoe langer, hoe meer vormt de keuken vandaag de centrale ruimte in huis. Wees daar dus niet zuinig met flexibele data-aansluitingen. Vlakbij de keukentafel en/of het keukeneiland zijn meerdere stopcontacten en data-aansluitingen handig.
Voorzie de aansluitingen voor pc, tv en muziek niet alleen in de keuken, maar ook in de woonkamer en op één of meerdere slaapkamers. Er komt misschien ooit een dag waarop je een slaapkamer inricht als werkruimte. Of andersom.
Auteur: Gretel Kerkhofs