Aanbevolen partners

Buderus logo
Logo Groupe Atlantic
bulex
X²O logo
Logo Bosch
Sanitair

Sanitairspecialist: Afvalwater zuiveren en lozen of weer gebruiken

Zelf je afvalwater zuiveren? Het kan via een septische put voor een minimale zuivering of via een individuele behandelingsinstallatie. Die laatste heeft een veel intensere werking, waarna het afvalwater zuiver genoeg is om te lozen in een gracht, een beekje of de regenwaterafvoer. “Hergebruik is echter niet aan te raden,” zegt Ingeborg Barrez van de Vlaamse Milieumaatschappij.
Afvalwater zuiveren kan via een septische put of een IBA of individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater. Woon je in een gebied waar (nog) geen riolering is – bijvoorbeeld omdat je huis erg afgelegen ligt – dan verplicht de overheid je om het huishoudelijk afvalwater – van keuken, badkamer, toilet – zelf te zuiveren. Lees meer over de woonzones zonder riolering in ons artikel ‘Gebieden zonder riolering’.

Minimale zuivering

Omdat een septische put het afvalwater alleen maar minimaal biologische zuivert, mag je dit afvalwater niet lozen.
  • Waar er geen riolering is, moet je de put regelmatig laten legen
  • Waar er wel een riolering is – als de lokale overheid een septische put verplicht gaat het vaak om oude rioleringen – mag je de septische put aansluiten op de riolering.
Lees meer over de werking en de soorten septische putten in ons artikel ‘Septische put voor waterafvoer’. 

IBA of individuele behandeling van afvalwater

Om op een goede en ecologisch verantwoorde manier huishoudelijk afvalwater te zuiveren, heb je meer nodig dan alleen een septische put. We spreken dan over een IBA of een individuele behandelingsinstallatie van het huishoudelijk afvalwater. Een IBA is veel uitgebreider dan een septische put en bestaat meestal uit drie aaneengeschakelde putten of filters.

Zuivering in 3 stappen

Het water wordt in een IBA in drie stappen gezuiverd:
  1. Eerst komt het afvalwater in een bezinkput terecht, waar de zwaardere afvaldeeltjes naar de bodem zinken. Het voorbezonken afvalwater loopt dan over in een tweede put
  2. In de tweede put – de biologische filter – breken micro-organismen het afval in het water verder af. Dat kan op een intensieve manier - via een actief slibsysteem, een vastbedbeluchtingssysteem of een oxidatiebed – of via een extensief systeem. Intensieve systemen zijn meestal volledig gesloten systemen bestaande uit drie putten, die ondergronds geplaatst zijn. Extensieve systemen – zoals een rietveld of een kokosbed – hebben een bovengronds filterbed
  3. Het effluent of wat overblijft van het afvalwater komt in de derde put terecht waar het nog eens bezinkt voor het mag geloosd worden

Een zuivering voor elke lozing

De Vlaamse overheid voorziet op termijn een zuivering van huishoudelijk afvalwater voor élke lozing, waarmee Vlaanderen de Europese Kaderrichtlijn Water uitvoert, om zo een goede toestand van het oppervlakte- en grondwater te krijgen. “Dit kan door aan te sluiten op riolering en het voorzien van collectieve zuivering,” legt Ingeborg Barrez van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) uit. “Maar in bepaalde gevallen is dit niet haalbaar. Dan moet je, als alternatief voor de aansluiting op de riool, het afvalwater zuiveren door middel van een IBA.”

Lozen in de gracht

Als je gebruik maakt van een BENOR-gekeurde IBA, dan mag je het effluent – het water dat overblijft zuivering – dus lozen. Je kan dit lozen in een open gracht, in een waterloop in de buurt of in de afvoer voor het regenwater. Of je laat het infiltreren in de grond, via een infiltratiebekken (een doorlaatbare vijver of poel) in de tuin.

Gezuiverd afvalwater gebruiken

Gezuiverd afvalwater opnieuw gebruiken voor schoonmaakklusjes blijkt niet zo een goed idee, vindt Ingeborg van de VMM. “Het gaat tenslotte nog altijd om gezuiverd afvalwater, dat niet zo schoon is als regenwater,” stelt Ingeborg Barrez. “Beter is om het gezuiverd afvalwater te lozen en om regenwater te gebruiken voor de beregening van je tuin, om de auto mee te wassen of om je stoep mee te schrobben. Als je filtersysteem van de IBA goed werkt en het effluent niet vervuild is, zou je er wel een vijver mee kunnen aanvullen. Een zwemvijver kan in principe ook, maar het risico dat de kwaliteit van het water niet optimaal blijft omdat de filter van het afvalwater tijdelijk niet naar behoren werkt is toch reëel. Dus daar zou ik toch mee oppassen.”

Economisch en ecologisch

Het zuiveren van afvalwater is dus de voornaamste reden voor het plaatsen van een individuele zuivering, en niet het hergebruik van het effluent. Ingeborg van VMM: “Het staat vast dat het voorzien van een individuele afvalwaterzuivering een gunstig effect heeft op het lokaal (water)milieu en bijgevolg een belangrijke schakel is in het realiseren van de goede toestand van onze grond- en oppervlaktewateren. De verplichting om een IBA te plaatsen is dus zowel ecologisch als economisch goed te verantwoorden.”

Auteur : Gretel Kerkhofs – maart 2012, met dank aan Ingeborg Barrez van VMM

Meer weten over sanitair en het afvalwater? Lees ons dossier 'Sanitair'.

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in