Gangen schrappen

Circulatieruimte heeft vaak geen andere functie dan doorgangszone van de ene naar de andere ruimte. In dergelijke gevallen is het vrij dure ruimte. Schrappen van gangen, inkom en andere circulatieassen helpt dus het bouwbudget te drukken. Architect Tom Verheyen van Max 8 paste dat consequent toe in dit project.


De bouwheer – een kinderloos, jong koppel – had geen bijzondere eisen voor zijn tweede bouwproject. Wel was er de vraag het concept zo op te vatten dat er veel zelf gedaan kon worden met de hulp van familie. “Daarom lag al vrij snel vast dat de woning in klassiek metselwerk zou worden opgetrokken. Toch is later nog beslist met een aannemer te werken voor de ruwbouw,” aldus Tom Verheyen van Max 8 architecten.

In de woning verwachtte de bouwheer onder meer een sterk ruimtegevoel - zonder dat de woning groot diende te zijn -, een open eilandkeuken met een eethoek die aansluit bij een tuinterras, een dressing-badkamer-slaapkamergeheel, een logeerkamer, een bibliotheek annex bureau bij de zithoek en een carport voor twee wagens – die naast of achter elkaar geplaatst konden worden.
Naar comfort en energie waren er geen verwachtingen. Wel lag al snel vast dat er met aardgas verwarmd zou worden aangezien de bouwheer een gasfornuis en een gashaard wilden gebruiken in de woning.

De zuidelijke oriëntatie en het hoogteverschil op het perceel gaven aanleiding om met een splitlevelconcept te werken. Daarbij werd een vide boven de keuken en de eethoek gebruikt.

Het perceel biedt ook een mooi panorama op een uitgestrekt landbouwgebied, een gegeven dat de ontwerpers meenamen in hun ontwerp.

Panoramische uitkijkpost

De gezinssituatie van de bouwheer lag vermoedelijk vast bij de start van het ontwerp. “Er was dus geen nood aan flexibiliteit in die zin. De logeerkamer kan die wel bieden, mocht er eventueel toch nog een kind komen.

We hebben het ontwerp dan ook heel bewust afgestemd op de behoeften van het koppel en de kwaliteiten van het perceel,” vertelt Tom Verheyen.

De ontwerpers dienden wel creatief om te springen met de bouwvoorschriften in combinatie met het reliëf van het perceel. Hun antwoord is het splitlevelconcept. “Dit is allesbepalend voor de ruimtebeleving van de woning. De opgelegde kroonlijsthoogte ten opzichte van het grondpeil ter hoogte van de bouwlijn was ook erg beperkt. Door de woning te laten verzinken in het maaiveld, hebben we toch twee volwaardige bouwlagen kunnen realiseren.”

Achteraan kreeg de woning een hoger volume. Dit fungeert als het ware als een uitkijkpost op de achterliggende landbouwzone.
Aangezien de bouwvoorschriften ruimte lieten voor een plat dak, was de keuze voor deze dakvorm snel gemaakt. “Woningen met platte daken bieden een grote vrijheid met betrekking tot de indeling. Ze lenen zich tot een meer bruikbare, intelligente en moderne indeling.”

Circulatieruimte bannen

Net als voor heel wat collega’s is voor Tom Verheyen het budget een belangrijke ontwerpparameter.
“Het bepaalt de woonoppervlakte, de comfortgraad en de gebruikte materialen. Zowel in de ontwerp- als de uitvoeringsfase zijn er regelmatig budgetcontroles op basis van gedetailleerde ramingen.”

In deze woning bespaarde Max 8 architecten vooral op de gangen. In een woningconcept zonder gangen is voor minder geld meer ruimte voor nuttige leefruimte. “De woning wordt centraal ontsloten door de voordeur in het midden van de woning te organiseren. Dat kan al tellen om het aantal lopende meters gang te beperken.

Verder betekent de keuze voor het plat dak een enorme besparing ten opzichte van een hellend dak en door een constructieve logica te hanteren, hebben we de overspanningen beperkt kunnen houden.”

Het plat dak soupeerde amper 8 137 euro uit het bouwbudget op, het buitenschrijnwerk bleef ook binnen de perken met een eindtotaal van 12 658 euro. De pleisterwerken konden dan weer beperkt worden dankzij het gebruik van zichtbeton en –metselwerk.

Omdat het bouwbudget geen ruimte meer laat, worden de zonneluifel boven het terras en de verlichtingsarmaturen later uitgevoerd.
Het project werd in verschillende loten opgedeeld om voor elk lot de beste prijs te bekomen. Prijsbewust bouwen betekent voor Max 8 architecten ook bouwen met materialen en technieken die het gros van de aannemers kent. De uitzondering in dit project zijn de accenten in industriële aluminiumbeplating.

Zoeken naar rendement met gas

Van bij het begin van het project had de bouwheer al gevraagd een gashaard en -fornuis te gebruiken. De keuze voor verwarming met aardgas was dus logisch.

“Een gasinstallatie is overigens relatief goedkoop, vraagt weinig onderhoud, is eenvoudig in gebruik en heeft een lage CO2-emissie,” motiveert Tom Verheyen.

De verwarming voedt de vloerverwarming in de leefvertrekken. Deze worden aangevuld met enkele radiatoren en de gashaard. De vloerverwarming biedt een hoog comfort in de vide en een goed rendement in combinatie met de gasketel. De afwezigheid van radiatoren verhoogt overigens de bemeubelbaarheid van de ruimte.

De EPB-regelgeving was nog niet in voege toen deze woning werd gerealiseerd, toch opteerde de bouwheer al voor een natuurlijke ventilatie van de woning. Voor de 22 m² grote glaspartij in de zuidgevel is een zonneluifel voorzien.

Achter de metalen gevels zit een isolatiepakket van 14 cm minerale wol, verder werden geen extra inspanningen gedaan inzake isolatie. Maar door de compacte opvatting van de woning en het oordeelkundig gebruik van glas, werd de K-waarde beperkt tot 44.