De rol van het Agentschap Ruimtelijke Ordening
Door het veranderingsproject ‘Beter Bestuurlijk Beleid’ van de Vlaamse regering werden er vorig jaar in totaal 13 beleidsdomeinen in het leven geroepen.
Eén van deze 13 beleidsdomeinen is het Vlaams Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed - afgekort RWO. Onze specialist licht de taak van het Agentschap Ruimtelijke ordening binnen dit ministerie toe.
Door het veranderingsproject genaamd ‘Beter Bestuurlijk Beleid’ (afgekort BBB) van de Vlaamse regering werden er finaal vorig jaar in totaal 13 beleidsdomeinen in het leven geroepen. Met deze BBB-innovaties wil de Vlaamse overheid zich in haar relatie met de burgers en de bedrijven aanpassen aan de eigentijdse maatschappelijke verhoudingen.
Eén van deze 13 beleidsdomeinen is het Vlaams Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (afgekort RWO). Dit ministerie bestaat uit één Departement en 5 Agentschappen.
Binnen dit Vlaams Ministerie van RWO vinden we onder meer het Agentschap R-O Vlaanderen.
Dit Agentschap Ruimtelijke ordening en Onroerend erfgoed Vlaanderen is één van de intern verzelfstandigde agentschappen (afgekort IVA) binnen dit Vlaams Ministerie RWO. Het werd bij Besluit van de Vlaamse regering van 10 november 2005 opgericht (deze oprichting is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 11 januari 2006).
Ondersteuning van gemeentebesturen
Dit Agentschap is onder andere verantwoordelijk voor de correcte beleidsuitvoering van de Vlaamse minister die bevoegd is voor ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed en ondersteuning van de lokale gemeentebesturen op het vlak van de ruimtelijke ordening.
De uitvoering van dit beleid speelt zich immers voornamelijk af op het lokale gemeentelijke niveau. Dat behelst aspecten als de controle op stedenbouwkundige vergunningen, het begeleiden van deze gemeenten in hun planningstaken, het ondersteunen van lokale inventarisatie-initiatieven of de rol van onroerend erfgoed bij de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen. Ook speelt dit Agentschap een rol bij de ontvoogding van de gemeenten waardoor de gemeenten een ruimere autonomie krijgen inzake de materie van de ruimtelijke ordening en kan dit Agentschap subsidies verlenen en heffingen innen die de uitvoering van het ruimtelijk beleid kunnen stimuleren.
Dit Agentschap R-O Vlaanderen is grotendeels samengesteld uit ambtenaren van de vroegere administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen (AROHM). In de volksmond werd vaak gesproken van ‘stedenbouw’. De personeelsleden die in dit Agentschap adviezen verstrekken worden voortaan de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar genoemd.
Verdeelde taken
Nochtans neemt dit Agentschap niet alle taken op zich die betrekking hebben op ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed. Sommige andere taken, die ook betrekking hebben op ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed, werden toegewezen aan en worden uitgevoerd door andere agentschappen. Zo heeft men onder andere nog het Agentschap Inspectie dat onder meer. belast werd met de handhaving van de stedenbouwdecreetgeving en de Vlaamse Wooncode en het Agentschap Wonen Vlaanderen dat instaat voor de beleidsuitvoerende taken inzake woonbeleid en dat instaat voor de kwaliteitsbewaking van de woningvoorraad en het verstrekken van de Vlaamse premies.
Dit Agentschap Wonen Vlaanderen wordt gevormd door de vroegere afdeling Financiering Huisvestingsbeleid en de vroegere cellen huisvesting van de provinciale R.O.H.M.-afdelingen.
Provinciale afdelingen
In elke Vlaamse provincie heeft dit Agentschap R-O Vlaanderen een R-O afdeling. Deze afdelingen zijn het eerste aanspreekpunt voor informatie, ondersteuning en dienstverlening op het gebied van ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed. Deze afdelingen ondersteunen en begeleiden tevens de gemeenten in hun zogenaamde ontvoogdingsproces op het vlak van ruimtelijke ordening en sensibiliseert hen over het belang en het behoud en het beheer van het lokale erfgoed.
De R-O afdelingen in de Vlaamse provincies hebben belangrijke taken te vervullen en dit zowel in de materies van vergunnen, plannen als in de opvolging van de gemeentelijke ontvoogdingsprocessen.
De belangrijkste taken van de R-O afdelingen in de provincie op het vlak van ‘vergunnen’ zijn:
- het verlenen van adviezen aan de colleges van burgemeester en schepenen over ingediende aanvragen tot het bekomen van stedenbouwkundige bouw- en verkavelingsvergunningen;
- het nazicht en indien nodig schorsen van de stedenbouwkundige vergunningen die rechtstreeks door de gemeenten mogen afgeleverd worden;
- het opstarten en opvolgen van beroepsprocedures die ingesteld worden tegen stedenbouwkundige vergunningen die werden afgeleverd door de gemeenten (artikel 117 e.v. van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening en latere wijzigingen);
- het verlenen van adviezen bij milieuvergunningsaanvragen en bij bodemsaneringsprojecten;
- adviezen geven over in opmaak zijnde gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen (art. 55 §2 van het bovenvermelde decreet);
- het toekennen van stedenbouwkundige vergunningen overeenkomstig artikel 127 van het bovenvermelde decreet als de aanvrager een publiekrechtelijke rechtspersoon is of wanneer de aanvraag tot het bekomen van een stedenbouwkundige vergunning werken, handelingen of wijzigingen van algemeen belang tot voorwerp hebben en op voorwaarde dat deze aanvragen niet onderworpen zijn aan de MER-verplichtingen en die binnen de provinciegrenzen liggen.
De voornaamste taken van de R-O afdelingen in de provincie op het vlak van ‘plannen’ zijn:
- advies verlenen over gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen (artikel 48 e.v. bovenvermelde decreet);
- de besluiten van de bevoegde minister inzake Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA’s) voorbereiden en adviseren;
- advies verstrekken over onteigeningsplannen;
- adviezen formuleren over planologische attesten die toegewezen zijn aan het lokale niveau en eventueel beroep instellen tegen de beslissing van dit lokale niveau;
- eventueel beroep instellen tegen gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen na besluit van de Bestendige Deputatie;
- de taken op zich nemen van de GECORO (gemeentelijke commissie voor Ruimtelijke Ordening) in de gemeenten die vrijgesteld werden van het oprichten van zo’n GECORO (art. 9 §9 van het bovenvermelde decreet);
- advies geven over aanvragen ‘principieel akkoord’ voor het aansnijden van woonuitbreidingsgebieden en desnoods beroep instellen tegen het besluit hierover van de Bestendige Deputatie.
De belangrijkste taken van de R-O afdelingen in de provincie met betrekking tot de ‘ontvoogding van de gemeenten’ zijn:
- het begeleiden en bieden van de nodige ondersteuning aan de gemeenten bij de opmaak van hun eerste vergunningenregister (art. 96 e.v.);
- het begeleiden van de gemeenten bij het opmaken van hun plannenregister (art. 92 e.v.)
