Met juiste bouwtechnieken kan je verdichten in watergevoelig gebied

Volgens de Vlaamse milieumaatschappij ligt meer dan 32.000 ha aan harde bestemmingen in overstromingsgevoelig gebied. Dat is bijna 12% van de totale watergevoelige oppervlakte, die geraamd wordt op zo’n 277.000 ha. Het gaat om bestaande bebouwing, werkplekken en wegen enerzijds en om niet-bebouwde percelen met een harde bestemming anderzijds. Kaartmateriaal geeft aan dat heel wat centra en kernen of delen ervan in watergevoelige zones liggen. Aangezien doorgedreven verdichting een speerpunt is van de aangekondigde bouwshift, vraagt de Vlaamse Confederatie Bouw aan de vergunningverlenende overheden om nog steeds elk afzonderlijk project te onderwerpen aan de watertoets en om de toegevoegde waarde van waterrobuuste maatregelen adequaat te beoordelen. Een algemene bouwstop is af te raden omdat die een halt toe roept aan verdichting in heel wat watergevoelige centra. Zonder versnelde, doorgedreven verdichting waar mogelijk en waar waterveilig, brengen de ruimtelijke plannen betaalbaar wonen bovendien verder in het gedrang.

Sinds kort komen er heel wat protestacties tegen bouwprojecten in watergevoelige zones in de media. Die bekommernis van buurtbewoners is begrijpelijk gezien de recente gevolgen van de hevige wateroverlast. Vandaag gaat er evenwel een complex vergunningstraject vooraf aan de bouwfase van een dergelijk project. Daarbij worden uitgebreid studiewerk en de voorafgaandelijke analyse van risico’s aan de vergunningverlenende overheden voorgelegd, alsook een brede waaier van waterrobuuste maatregelen indien nodig.

Want een bouwproject dat gepaard gaat met natuurtechnische ingrepen, zoals een aanzienlijke bergingscapaciteit voor regenwater, kan in de toekomst waterellende net helpen vermijden. De beoordeling van elk project afzonderlijk is daarom van groot belang. De watertoets met het kaartmateriaal van mogelijke en effectieve overstromingsgevoelige gebieden is een belangrijk instrument om risico’s en mogelijke oplossingen in te schatten. Het gaat om een indicatief instrument dat in een lange en complexe vergunningsprocedure bepaalt of al dan niet het advies van experten bij de waterbeheerder dient te worden gevraagd. Samen met de experts wordt nagegaan of ontwikkelingen mogelijk zijn en welke waterrobuuste maatregelen nodig zijn. Daaruit blijkt onder meer dat de zones die als ‘mogelijk overstromingsgevoelig gebied’ geboekstaafd staan, vaak weinig waterrisico inhouden noch voor het terrein zelf noch voor de omliggende buurt. In die gevallen gaan ontwikkelingen doorgaans gepaard met eerder beperkte bijkomende maatregelen.

“Het waterveilig maken van centra en kernen is een belangrijk aandachtspunt voor verdere verdichting en de aangekondigde bouwshift. Project per project dient bovendien te worden afgewogen of bouwen in watergevoelig gebied al dan niet mogelijk en waterveilig is. De watertoets biedt daarbij soelaas en waterrobuuste maatregelen kunnen in de toekomst wateroverlast net helpen vermijden. Ook bestaande bebouwing heeft baat bij ingrepen die de waterveiligheid ten goede komen. Zo stuurt men in Wallonië momenteel aan op ingrijpende aangepaste bouwtechnieken voor zowel renovaties als (vervangende) nieuwbouw in watergevoelige woongebieden. Daarbij denken zij o.a. aan bouwen op palen. Maar ook het verhogen van de vloerplaat en verluchtingsopeningen, het voorzien van hemelwaterputten, groendaken, wadi’s en andere infiltratievoorzieningen bieden soelaas”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB.

“Voorts spelen onze overheden de cruciale rol om met de nodige publieke investeringen de waterhuishouding en infrastructuur te optimaliseren enerzijds en waterrobuuste maatregelen te treffen in het omliggende landschap anderzijds. Denk maar aan straten en pleinen die tijdelijk regenwater infiltreren en geleiden naar wachtbekkens, tijdelijke infiltratiezones, hakseldammen, versterkte dijken, opnieuw laten meanderen van waterlopen, terugdraaien van de overwelving van waterlopen enz. Enkel het waterveilig maken van onze centra en kernen biedt slaagkansen aan de aangekondigde bouwshift”, voegt hij er ten slotte aan toe.

Klik hier voor meer info over mogelijke waterrobuuste ingrepen.

Uit onderstaande kaarten blijkt dat heel wat harde bestemmingen in watergevoelige zones in stedelijke centra en dorpskernen liggen zoals delen van Antwerpen, Gent, Ninove, Grimbergen, Dendermonde, Diksmuide, Tienen, Tongeren, Maasmechelen enz. Die centra zijn net ontstaan aan de oevers van waterlopen, liggen in watergevoelig gebied en kenmerken zich door een hogere verhardingsgraad. Daardoor vergt verdere verdichting waterrobuuste maatregelen. Net om de ruimtelijke plannen van de Vlaamse overheid en de aangekondigde bouwshift te faciliteren.

Bron: Vlaamse Confederatie Bouw