Aanbevolen partners

Renson - Ventilatie, zonwering
zehnder logo
Logo Bosch
Ventileren

Luchtdicht ventileren

We maken onze woning tegenwoordig zeer luchtdicht. Architect Christophe Debrabander geeft in zijn recentste bijdrage meer uitleg over hoe we dit best kunnen doen. Christophe geeft al aan dat een goede gebouwluchtdichtheid essentieel is voor een goed comfortgevoel en de goede werking van onze ventilatie

Een goede luchtdichtheid van de kanalen is echter even belangrijk. Op het E-peil van een woning kan een zeer luchtdicht kanaal een zeer positieve impact hebben. Wanneer bij de EPB-aangifte een inregelrapport (correcte afstelling debieten) gecombineerd wordt met een rapport waarmee de dichtheid van de kanalen aangetoond wordt, kan dit tot 8 E-peilpunten opleveren door de verbetering van de m-factor van het ventilatiesysteem. Deze m-factor is een kwaliteitsfactor voor het systeem. Voor een afzuiginstallatie met natuurlijke toevoer (C-systeem) is het voordeel groter dan voor een balansventilatie (D-systeem).

Luchtdichtheidsklasse A, B, C en D

In tegenstelling tot wat veel mensen denken is een luchtkanaal niet volledig luchtdicht. Er worden daarom ook luchtdichtheidsklassen gebruikt om aan te geven hoe luchtdicht een kanaal is. De Europese norm EN 14239 definieert klassen voor luchtdichtheid. Dit zijn klasse A, B, C en D. Klasse D is het meest luchtdicht. Klasse D is 3 keer meer luchtdicht dan klasse C. Deze is op zijn beurt weer 3 keer meer luchtdicht dan klasse B. De luchtdichtheid wordt gewoonlijk gemeten bij een druk van 400 pascal, maar dit is niet vereist. De luchtdichtheidsklassen A, B, C en D hebben verder geen relatie met de systeemtypes A, B, C en D die gebruikt worden voor woningventilatie.


Hoeveel bespaar ik nu?Je kan aan de hand van de grafiek berekenen hoeveel energie je kan besparen door een ventilatiekanaal luchtdichter af te werken.
Veronderstel dat we een kanaal afwerken met klasse C in plaats van klasse A. Voor een gemiddelde woning is de lengte van spiraalkoker kanalen snel 100m. De gemiddelde diameter is ongeveer 150mm. Dit geeft een kanaaloppervlak van ongeveer 50m². Wanneer een instortsysteem gebruikt wordt, zal dit oppervlak groter worden. Het dubbele van dit oppervlak is geen uitzondering.

Veronderstel verder dat de druk in de kanalen gemiddeld 60 Pascal is wanneer er 150m³/h geventileerd wordt (de exacte druk en debiet hangen af van de omvang van de installatie en van het gebruikte ventilatietoestel). We nemen hier het gemiddelde omdat de druk in de kanalen niet overal even groot is. Vlak bij het ventilatietoestel is de druk hoger dan aan de ventielen of roosters. Op de grafiek kunnen we nu aflezen dat het lekdebiet bij dichtheidsklasse A gelijk is aan 0,4 liter per seconde per vierkante meter kanaaloppervlak. Voor dichtheidsklasse C daalt deze waarde tot 0,044 liter per seconde per vierkante meter kanaaloppervlak.

Dit geeft dan voor het kanaal met dichtheidsklasse A een totaal lek van 50m² x 0,4 l/s/m² x 3,6s.mm³/l = 72 m³/h. Dit is de helft van de capaciteit!
Voor een dichtheidsklasse C zou het lekdebiet 50m² x 0,044 l/s/m² x 3,6s.mm³/l = 7,9 m³/h zijn. Dat is ongeveer 5% van de totale capaciteit.

Bij een dichtheidsklasse A zal de ventilator veel harder moeten werken om het vooropgestelde debiet in de kamers van de woningen te kunnen halen. Je kan zonder problemen aannemen dat de ventilator 50% meer elektriciteit zal verbruiken door de lekken van dichtheidsklasse A ten opzichte van dichtheidsklasse C. In een balansventilatie (D-systeem) gaat er door de lekken bovendien nog een deel van de gerecupereerde warmte verloren. Een luchtdichte afwerking is daar dus nog belangrijker dan bij een afzuiginstallatie met natuurlijke toevoer (C-systeem).

De exacte berekening in Euro's is iets complexer dan hiervoor aangegeven wordt. Je besparingspotentieel zal tussen 10 en 50 euro per jaar kunnen liggen.

Luchtdicht afwerken

Een spiraalkoker ventilatiekanaal in een woning wordt tegenwoordig op 3 verschillende manieren luchtdicht afgewerkt. Ofwel worden vormstukken met rubber gebruikt, ofwel worden de kanalen afgeplakt met tape, ofwel wordt gebruik gemaakt van een butyl mastiek. Door vormstukken met rubber dichting te gebruiken kan een ventilatiesysteem in een woning afgewerkt worden met dichtheidsklasse C.

Aluminium tape wordt dikwijls nog gebruikt om vormstukken zonder dichting af te plakken. Om dit goed te doen heb je vaak verschillende lagen aluminium tape nodig. Krimpband of butyl tape wordt ook vaak gebruikt. Deze duurdere tape is rekbaar en plakt op ongeveer alles. Na een uurtje krijg je deze tape niet meer los van het kanaal. Klassieke tape kan je beter niet gebruiken. Deze is ofwel niet luchtdicht (aluminium tape en krimpband zijn dat wel), ofwel komt deze na een aantal jaren terug los.

Kanalen luchtdicht afwerken met butyl mastiek wordt uitzonderlijk nog toegepast in woninginstallaties. Als de tijd die nodig is om het kanaal luchtdicht af te werken niet van belang is kan je deze arbeidsintensieve oplossing ook nog gebruiken.

Luchtdichte schroeven?

Dikwijls worden schroeven gebruikt voor een vaste verbinding tussen kanalen en vormstukken. Deze schroeven worden dan doorheen het kanaal en het vormstuk geschroefd. Vaak worden dan zelftappende schroeven gebruikt. Weinig mensen weten echter dat de schroeven dikwijls een lek vormen. Je moet schroeven gebruiken die een kleinere punt hebben dan de schroefdraad zelf. Scherpe schroeven of zelftappers met een gereduceerde punt mogen dus gebruikt worden. Zelftappers met een boorpunt gelijk aan de schroefdraad veroorzaken lekken. Schroeven afplakken met aluminium tape of krimpband is uiteraard steeds een optie.

Vanuit onderhoudsoogpunt is het trouwens beter van helemaal geen schroeven te gebruiken. Eventueel stof in het kanaal blijft er achter hangen en de gereedschappen voor reiniging van kanalen worden erdoor beschadigd.

Zijn instortkanalen gemakkelijker luchtdicht te maken?

Instortkanalen zijn niet zomaar luchtdicht. Er zijn enkele merken op de markt die zelfs geen dichtheid klasse A kunnen halen als ze correct opgebouwd worden. Als de kanalen in de chape zitten is dat geen probleem. De chape zorgt dan voor de luchtdichte afsluiting. Deze kanalen zijn dan niet in opbouw te gebruiken.

Andere merken hebben een rubber dichting of klikken vast op een dichting bij de montage. Het is daarbij steeds belangrijk dat een dergelijk instortkanaal recht afgesneden wordt. Er wordt bij vrijwel geen enkel merk een exacte luchtdichtheidsklasse opgegeven.

Luchtdichtheid kanalen testen

De luchtdichtheid van geplaatste kanalen kan altijd getest worden. Er zijn nog niet erg veel installateurs die een dergelijke test aanbieden, maar het wordt als een extra bewijs van kwaliteit van de werken gezien. De apparatuur voor het testen van de luchtdichtheid levert een kant en klaar rapport af volgens de Europese normen.


Auteur: Andy Camps

Identikit ventilatiespecialist Andy Camps
 

Andy Camps heeft ruim 15 jaar ervaring als lesgever, ontwerper en plaatser van woningventilatiesystemen. Voor Habitos.be geeft hij alle info over de verschillende ventilatiesystemen, de regels en nog veel meer.

 
 
 

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in