Bouwen en de wet

Kangoeroewonen: de woning

De populariteit van de kangoeroewoning stijgt. Bouwbedrijven en architecten kunnen er niet om heen. Young Budget Homes krijgt steeds meer geïnteresseerden over de vloer. Bij heel wat architecten zit minstens één kangoeroeproject in de pijpleiding. Alle ontwerpers laten hun creatief licht schijnen over de wensen en noden van twee gezinnen die onder één dak gaan wonen. Want elk gezin heeft zijn eigen stijl en verdient ook zijn privacy. Daarnaast is dit het moment bij uitstek om het huis te voorzien op de kwaaltjes die de leeftijd met zich mee kunnen brengen.

Nieuwbouw of verbouwing
Een kangoeroewoning kan perfect in nieuwbouw, maar heel dikwijls gaat het om een verbouwing of bijbouw. Dat is natuurlijk al een eerste uitdaging voor de architect: kiezen we voor een stijlbreuk of niet? Eén stijl voor oud en nieuw lijkt de elegantste oplossing, maar dat is niet altijd een optie. Een paar kleine ingrepen aan het oorspronkelijk huis kunnen er dan voor zorgen dat het verschil tussen de twee delen duidelijk blijft, maar dat ze toch bij mekaar passen. Die kleine ingrepen zijn overigens helemaal geen noodzakelijk kwaad. Heel dikwijls kon het huis van het ouder koppel toch al een opfrisbeurt gebruiken. Zo krijgen twee gezinnen een eigen huis, met elk een eigen voordeur (of een voor- en een zijdeur) en een interieur dat naar eigen smaak is ingericht. Als dit geen echte tweewoonst wordt, moet er wel een gemeenschappelijk deel zijn. Maar dat deel kan beperkt blijven tot een binnendeur of het washok. Voor de rest leeft elk zijn leventje.

Universal Design
“Gehandicapt zijn we als we ons in een situatie bevinden waarin we niet optimaal kunnen functioneren”, schrijft Hubert Froyen, docent architectuur aan de Provinciale Hogeschool van Limburg. Froyen verwierf internationaal faam als voorvechter van het Universal Design. Ontwerpers proberen steeds meer rekening te houden met de mogelijkheden van zoveel mogelijk mensen. Zo hebben steeds minder mensen het gevoel dat ze een handicap hebben. Oudere mensen behoren wel eens tot die groep die zich gehandicapt voelt. De inrichting van gebouwen is voor hen niet altijd even toegankelijk. Universal Design wil daar een einde aan maken en zoekt een antwoord op de volgende vraag: “hoe kunnen ontwerpen mooi en aangenaam, begrijpbaar en bruikbaar zijn voor zoveel mogelijk mensen, in verschillende levensfasen en in verschillende omstandigheden?”

Levenslang wonen
Bij een nieuwbouwwoning is het natuurlijk geen enkel probleem om de woning klaar te maken voor eventuele ongemakken op latere leeftijd. Een oudere woning aanpassen is iets moeilijker. Van het huis een kangoeroewoning maken, kan dan een prima gelegenheid zijn om die aanpassingswerken uit te voeren. In het kielzog van de Universal Design-visie wordt het trouwens meer en meer aangeraden om al bij de bouw van je eerste huis rekening te houden met hoe je behoeftes zullen veranderen. Trouwens, je wordt niet alleen ouder, maar er kan nog vanalles gebeuren waardoor je (tijdelijk) moeilijker te been bent. Dus moet je ervoor zorgen dat je levenslang in je huis kunt wonen. Hieronder enkele tips voor een toegankelijke woonst.

De architecten van het pwo (Platform Wonen van Ouderen) hebben het over een basiswoning: alle kamers die je nodig hebt om comfortabel te leven, moeten op het gelijkvloers kunnen komen. Op die gelijkvloerse verdieping zitten de ramen best niet te hoog. Want oudere mensen zitten meer of moeten soms in bed blijven liggen en zo houden ze contact met de buitenwereld. Slipvrije vloeren in keuken en badkamer zijn een absolute aanrader.

Daarnaast geeft het pwo ook een aantal tips die soms bijna revolutionair lijken, maar die voor iedereen het leven aangenamer maken. Waarom zit bijvoorbeeld het sleutelgat onder de klink? Als het erboven zat, zou er geen schaduw over vallen, zouden we niet moeten bukken om het te zoeken en kon onze hand rusten op de klink terwijl we de deur uit het slot draaiden. Een ander idee: hoe logisch is het dat we op onze knieën moeten gaan zitten telkens we de stekker in het stopcontact willen steken om te stofzuigen? Stopcontacten kunnen makkelijk iets hoger. En nog een tip die goed is voor eenieders rug: zet wasmachines of keukenapparatuur zo veel mogelijk op een verhoog.
Je huis wordt veel toegankelijker als je zorgt voor zo weinig mogelijk niveauverschillen. Drempels of richeltjes zijn enkel goed om over te struikelen. In bijna alle huizen is de dorpel veel te hoog: 15 tot zelfs 18 of 20 cm. Terwijl het ook zou kunnen met een opstapje van nog geen 2 cm. Helaas laat het budget het niet altijd toe om voor een toegankelijke woning te zorgen. Verzonken lijsten of deuren op de juiste breedte zijn (nog) geen standaard en dus vaak een pak duurder. Het zou mooi zijn als ze op termijn niet langer de uitzondering, maar wel de regel werden.

Femke Coopmans

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in