Welk keukenwerkblad kiezen: de voordelen en de nadelen op een rij
Het werkblad is zonder twijfel het allerbelangrijkste element in de keuken. Het valt niet alleen als eerste op, maar je werkt er ook dagelijks op. Dat maakt dat het keukenwerkblad ook nog eens onderhoudsvriendelijk en duurzaam moet zijn. Er bestaan verschillende soorten werkbladen, maar wat is nu de beste keuze? Interieurarchitecte Daniëlla Berben gidst je langs de voor- en nadelen van de verschillende werkbladen.
De keuze van het werkblad verschilt van gebruiker tot gebruiker. Niet iedereen kookt even intensief. Voor de echte hobbykok is het keukenwerkblad dan ook veel belangrijker dan voor iemand die jet werk in de keuken tot de essentie beperkt. Daarom vind ik het voornaam om naar je eigen manier van koken te kijken. Vind je het belangrijk dat een ketel, die rechtstreeks van het vuur komt, op het werkblad kan staan zonder sporen na te laten? Of vind je de kleur en de afwerking belangrijker? Allemaal vragen die je moet stellen en die de keuze van het keukenwerkblad mee bepalen. Maar voor iedereen moet een werkblad onderhoudsvriendelijk, hygiënisch en bestand zijn tegen het dagelijkse gebruik.
Materialen voor het werkblad
Laat ons even naar de verschillende materialen voor het werkblad kijken:
Natuursteen: marmer en blauwe steen
Een natuurstenen werkblad, in de vorm van blauwe steen of marmer, is zeer gevoelig aan vlekken en laat bovendien vocht door. Verder is het niet krasbestendig, waardoor snijden op het blad absoluut uitgesloten is. Het enige voordeel wat je bij marmer of blauwe steen hebt, is dat het frijnen van het werkblad – bijvoorbeeld groefjes aan de kopse kant bij een landelijke keuken - heel mooi oogt. Je ziet dat het niet kunstmatig is. Ieder werkblad is ook uniek waardoor je nooit hetzelfde tablet hebt als je buurman.
Natuursteen: graniet
Je hebt ook graniet. Dit is de meest gebruikte natuursteen voor werkbladen. Weet echter wel dat ook graniet niet hittebestendig is. Graniet wordt in blokvorm uit de natuur gehaald. Deze blokken worden versneden tot platen. Met het blote oog zie je niet of er ‘luchtbellen’ aanwezig zijn in de plaat. In dergelijke gevallen kan het granieten werkblad kapot springen wanneer je er een warme plaat op plaatst. Vandaar ook dat alle steenkappers afraden om op een granieten werkblad iets warms te zetten. Een ander minpunt is het beperkte kleurenaanbod. Het onderhoud van graniet kan ook intensief zijn, aangezien je de natuursteen regelmatig moet voeden om zijn natuurlijke kleur te behouden.
Composiet
Composiet is een samenstelling van kwartsgranulaten met harsen. Door de aanwezigheid van deze harsen mag je in géén geval iets warms op het keukenwerkblad zetten. De pan of kookpot kan zich anders aftekenen. Het voordeel van composiet is dat het in tal van kleuren te krijgen is. Sommige merken hebben ook heel mooie imitaties van natuursteen. Composiet is vloeistofdicht, vlekbestendig, krasvrij en kan tegen zuur.
De bovenzijde van het composiet werkblad kan op drie manieren afgewerkt worden:
- Gepolierd: Het oppervlak is sterk afgedicht, waardoor vlekken niet kunnen indringen.
- Gezoet: Geeft een matte uitstraling. Microscopisch gezien heeft het composiet een open structuur waardoor er gemakkelijker vuil achterblijft.
- Anticato: of appelsienenhuid. Dit heeft een ruwer oppervlak. In het begin heeft deze afwerking wel een behandeling nodig, die best door een professionele installateur geplaatst wordt.
Het meest onderhoudsvriendelijk van deze 3 afwerkingen is de gepolierde versie. De zijkant van het werkblad kan recht, rond, halfrond , in papegaaiebek, gefrijnd, … afgewerkt worden.
Keramiek en Dekton
Keramiek en Dekton zijn twee materialen die sterk in opmars zijn. Dit vooral omdat het hittebestendige materialen zijn. Ze zitten echter in de hogere prijsklasse en omdat ze nog nieuw zijn, is het kleurenaanbod beperkt. Maar de fabrikanten leveren serieuze inspanningen om dat te verbeteren. Een ander minpunt is de hardheid van het materiaal: als je er een hard voorwerp op laat vallen, kan er een stukje uit het werkblad breken. Keramiek is hier iets gevoeliger nog aan dan Dekton. Keramiek heeft nog als nadeel dat het maar in drie diktes verkrijgbaar is. Een troef van Dekton is dat het kan opgedikt worden tot een dikker materiaal. Zowel keramiek als Dekton zijn in langere platen verkrijgbaar dan composiet of natuursteen. Dat kan bepalend zijn voor het ontwerp van de keuken. De zijkant is alleen in rechte afwerking verkrijgbaar.
Kunststof
Een prijsgunstige oplossing is het gebruik van laminaat of HPL op een houten werkblad. Als je niet voor een zwart randje wilt gaan op de hoek van het werkblad, ben je wel beperkt in de dikte van het materiaal. Laminaat en HPL zijn niet hittebestendig, maar daar tegenover staat dat ze in vele kleuren te verkrijgen zijn. Zelfs houtimitaties of gewone kleuren met structuren. De kopse kant van het werkblad kan alleen maar recht afgewerkt worden of licht afgerond wanneer je met postform werbladen werkt. Deze hebben een maximale diepte van 60 cm en het kleurenaanbod is beperkt.
Corian
Corian is ook een soort kunststof die naadloos verlijmd kan worden. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld spoelbak en werkblad naadloos in elkaar overgaan. Zo krijg je een strak geheel. Corian is onderhoudsvriendelijk en hygiënisch, maar absoluut niet hitte- en krasbestendig. Krijg je toch een kras, dan kun je het werkblad laten polieren. De prijs van het materiaal is een minpunt.
Hout
Om een warmer effect te krijgen van de keuken wordt er soms gekozen voor hout. Maar het natuurlijk materiaal heeft heel wat nadelen: het is niet kras-, hitte en vochtbestendig. Ook niet alle hout soorten zijn bruikbaar voor het werkblad. De meest gebruikte houtsoorten zijn eik en beuk. Hout heeft regelmatig een behandeling nodig om een beschermende toplaag te krijgen. Dankzij die beschermende laag kan vocht niet zo snel in het hout dringen. Indien je met hout werkt kan de zijkant afgewerkt worden naar keuze.
Keuzestappenplan
Om de hoogte van het werkblad te bepalen, moet je kijken naar de persoon die het meeste in de keuken werkt. Tegenwoordig plaatsen we het werkblad tussen de 90 à 95cm hoog. Neem de proef op de som voordat je een nieuwe keuken kiest: Vul je werkblad uit met boeken totdat je je ideale hoogte hebt bereikt. Tip: doe deze test het niet alleen voor het snijden van groenten, maar ook met het roeren in een pot, want dan is je arm op het hoogst.
Om een goede materiaalkeuze te maken, kijk je best eerst welke eigenschappen je belangrijk vindt. Beslis daarna of het werkblad hittebestendig moet zijn of niet. De volgende stap is de kleur, aangezien sommige werkbladen hierin beperkt zijn. Zo kom je op een logische manier op het voor jou meest geschikte materiaal voor het keukenwerkblad.
Auteur: Daniëlla Berben
Daniëlla Berben heeft jaren ervaring als interieurarchitecte. Een belangrijk deel van haar tijd ontwerpt ze keukens op vraag van haar klanten of in opdracht van een toonaangevende keukenfabrikant. Ze kent de ontwikkelingen in de keukenbranche dus als geen ander.