Nadenken over bouwen

Thema's van Batibouw 2019 uitgelicht

Hoera! De grootste Belgische beurs voor Bouw, Renovatie en Inrichting voor professionele en particuliere bezoekers is toe aan zijn 60ste editie.

De drie thema's van BATIBOUW: New Way of Living, Healthy Indoor Climate en Smart Building zullen binnen minder dan een maand doorheen alle paleizen van Brussels Expo opvallen.

BATIBOUW gaat van start op 23 februari voor het grote publiek en op 21 februari voor professionelen. 

Meer inspiratie nodig? Koop hier je tickets en ga zelf een kijkje nemen op BATIBOUW. 

- New Way Of Living -
 
BATIBOUW wijst de weg naar een nieuwe manier van leven 

Met het thema New Way of Living speelt BATIBOUW in op de veranderende manier van wonen.
Die is enerzijds ingegeven door het mobiliteitsprobleem, maar ook door een gebrek aan ruimte of de steeds toenemende kosten om te wonen en te leven. Binnen dit thema groepeert BATIBOUW exposanten die inspelen op deze veranderende noden en wensen. 


In weinig andere landen ter wereld blijft het merendeel van de bevolking zo dicht bij de kerktoren wonen als in België. Dankzij de relatief korte afstanden is het in theorie perfect mogelijk om in een grote woning op het platteland te wonen, en vervolgens in de stad te gaan werken. Alleen zorgt het toenemende mobiliteitsprobleem ervoor dat het op deze manier niet langer haalbaar is. Steeds meer mensen willen niet meer zo lang in de file staan, en gaan dichter bij het werk wonen.
Ook de klimaatdoelstellingen van Parijs of de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties nopen ons tot verandering. Daarbij komt dat de bevolking blijft groeien door onder andere de vergrijzing en immigratie.  Bovendien heeft die mentaliteit ervoor gezorgd dat er in ons land amper natuur overblijft.

In theorie zouden de dense delen van West-Europa over minstens 25% natuur moeten beschikken, terwijl dat in Vlaanderen slechts 3% is. Daarom moeten we terug ruimte vrijmaken voor natuur door zelf dichter bij elkaar te gaan wonen in stads- of dorpskernen. Nieuwe verkavelingen zijn uit den boze. Niet alleen omdat ze veel ruimte innemen, maar ook omdat ze handenvol geld kosten op vlak van infrastructuur zoals kabels, wegen en rioleringen.
In dat kader past het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (ook wel de betonstop genoemd), die de Vlaamse regering tegen 2040 invoert. Volgens dat plan zouden we vanaf 2025 nog slechts drie hectare vrije ruimte per dag mogen aansnijden in plaats van de huidige zes.
In 2040 is het helemaal gedaan met bouwen in open ruimte.
Hoewel er op beleidsvlak nog veel onduidelijkheid heerst, is de grote uitdaging duidelijk: we moeten meer doen met minder ruimte. Dat beseffen ook particuliere bouwers en projectontwikkelaars meer dan ooit. 

 

 

Terug naar de stad 
Een van de gevolgen van die veranderingen is dat steeds meer mensen ervoor kiezen om opnieuw in de stad of dorpskern te gaan wonen. Daar spelen projectontwikkelaars gretig op in. Zo verrijzen er ook in de dorpen kleine appartementsgebouwen, en krijgen voormalige industriezones een nieuwe invulling als woonruimte. Mooie voorbeelden zijn de Oude Dokken in Gent, de Blauwe Boulevard in Hasselt, de Vaartkom in Leuven en de Brusselse kanaalzone. Al die gebieden oefenen een grote aantrekkingskracht uit op mensen van buiten de stad, en trekken zowel jonge starters als bemiddelde vijftigers op zoek naar een rendabele investering aan.  De uitdaging bij dit soort projecten ligt erin om de verloederde terreinen om te vormen tot aangename woonomgevingen met voldoende collectief groen, maar ook stilte, rust en privacy. Het bieden van dit comfort, waarbij kwalitatieve betaalbare woningen in de stad kunnen concurreren met de villa’s op het platteland, vormt de uitdaging voor architecten. Eén van de mogelijke oplossingen ligt in collectieve woonvormen, waarbij bepaalde functies en ruimtes door meerdere personen of gezinnen worden gedeeld. Positief in dit verband is dat jongeren steeds minder belang hechten aan bezit. Ze willen hun vrijheid behouden, en de wereld rondreizen. Net als in de kantoormarkt, met de opkomst van de coworkingplekken, zal de vastgoedmarkt ingrijpend moeten veranderen om op hun noden in te spelen.  


 

 

 

Nieuwe woonvormen  
Naast de klassieke eengezinswoning of een appartement ontstonden de laatste jaren verschillende nieuwe woonvormen waarbij aan woningdelen wordt gedaan, zoals een gemeenschapshuis, co-wonen of wooncoöperatieven. Het eerste type van samenhuizen, een gemeenschapshuis, wordt meestal door studenten of jongvolwassenen gebruikt om tijdelijk op een betaalbare en meer sociale manier in de stad te wonen. Ze wonen in één en hetzelfde pand en hun privéruimte beperkt zich tot een kamer en/of badkamer. Een nieuwe speler die een luxueuze versie brengt van dit concept is het Brusselse Cohabs.  Daarnaast is er co-wonen dat niet alleen in de stad maar ook op het platteland zijn intrede doet. Daarbij bundelen gezinnen of iets oudere mensen de krachten. Terwijl ze autonoom wonen, delen ze zaken zoals een tuin, een wassalon of grotere ontspanningsruimte. Een mooi voorbeeld hiervan is het project dat Mini Living momenteel in Shanghai opzet. Daarbij heeft iedereen een aparte woonunit, maar zijn er ook grotere ruimtes voor als de familie bijvoorbeeld op bezoek komt. Als een ouder onder hetzelfde dak, maar in een afgescheiden gedeelte, bij een van de kinderen gaat wonen, dan noemen we dit kangoeroewonen of zorgwonen.   Nog een stapje verder gaan de Community Land Trusts (CLT’s). Doordat de CLT de grond aankoopt en beheert, wordt een kwalitatieve woning een stuk betaalbaarder. Aangezien de CLT wordt bestuurd als een gemeenschappelijk goed, zorgt het systeem ervoor dat de inkomsten terug naar de bewoners vloeien. Ze zijn niet langer alleen de klant maar ook de aandeelhouder.  Los van al deze evoluties blijft één ding zeker: vastgoed blijft een topinvestering. Alleen is er nog werk aan de winkel wat betreft het informeren van kopers over vergunningen, belastingen, premies en subsidies. Daarvoor kunnen bezoekers aan BATIBOUW terecht bij de verschillende gewesten, die advies geven over de verschillende premies voor particulieren.  

 



- Healthy Indoor Climate -
 
Echt wooncomfort begint bij een gezond binnenklimaat
 

Schone lucht is meer dan ooit een hot topic. Niet alleen op straat, waar we ons steeds meer zorgen maken over fijnstof en stikstofoxiden van auto’s, maar ook in onze woonkamer. Gelukkig hebben we alle oplossingen binnen handbereik voor een gezond binnenklimaat. Ontdek ze allemaal in Paleizen 1, 3, 4, 5, 9 en 12 op BATIBOUW. 

De manier waarop we bouwen en renoveren is op tien jaar tijd drastisch geëvolueerd. De meest zichtbare verandering is dat we veel beter en dikker isoleren. Maar dat betekent ook dat we goed moeten ventileren om genoeg verse lucht binnen te laten. Wie dat niet doet, riskeert hoge relatieve vochtigheden in huis, vervuilende stoffen die zich opstapelen en zelfs schimmelvorming.

 

Altijd een oplossing 
Bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties is ventileren verplicht. Maar ook wie alleen de ramen vervangt of zijn spouwmuur laat na-isoleren, moet absoluut investeren in ventilatie om problemen te vermijden. “Fabrikanten op BATIBOUW bieden dan ook uiteenlopende ventilatieoplossingen aan: van ventilatiesystemen met luchtkanalen voor volledige woningen, tot snel te installeren decentrale units om afzonderlijke kamers te ventileren. Of u nu bouwt of (beperkt) renoveert, er is altijd een gepast ventilatiesysteem”, vertelt Jan Jughmans, woordvoerder van BATIBOUW. 

 

 

Raamroosters 

We onderscheiden ruwweg twee grote principes qua ventilatie. Enerzijds is er systeem C, waarbij de buitenlucht op een natuurlijke manier binnenstroomt via raam- of muurroosters en de ventilatie-unit enkel zorgt voor de afvoer van vervuilde lucht uit natte ruimtes, zoals de wc en badkamer. Anderzijds is er systeem D, ook bekend als balansventilatie, waarbij ook de buitenlucht gecontroleerd wordt aangezogen via de ventilatie-unit. 

Warmtewisselaar 

Beide systemen hebben hun specifieke troeven. Welke oplossing het interessantst is, hangt af van de voorkeuren van de gebruiker. Zelfs qua energieverbruik zijn ze aan elkaar gewaagd. Bij balansventilatie is er een warmtewisselaar die de koude buitenlucht eerst opwarmt, zodat de binnentemperatuur in huis op peil blijft. Maar als systeem C wordt  gecombineerd met vraagsturing (bijvoorbeeld met behulp van CO2-metingen), zodat alleen wordt geventileerd als het echt nodig is, blijft het energieverbruik eveneens beperkt. 

Onderhoudscontract 

Kijk bij de keuze van het ventilatiesysteem naar de lange termijn. Bij een D-systeem moeten bijvoorbeeld om de drie à vier maanden de filters worden gereinigd en ieder anderhalf jaar moeten ze worden vervangen. Bij systeem C moeten om de zes maanden de ventilatieroosters worden gereinigd. Dat kan de gebruiker zelf met een stofzuiger en een vochtige doek, maar het afvoersysteem laat hij best jaarlijks of om de twee jaar nakijken door de installateur. Veel installateurs bieden ook onderhoudscontracten aan. Een goed idee, trouwens. Want zo is er altijd een garantie op een goede luchtkwaliteit in huis.  

 

Gratis koelen

Ventileren beïnvloedt de binnentemperatuur. Dat biedt enorme voordelen in de zomer omdat de gebruiker dankzij het ventilatiesysteem maximaal profiteert van de heerlijk koele nachtlucht, ook bekend als night cooling. Bij ventilatiesysteem D kan de warmtewisselaar worden uitgeschakeld (via een zogenaamde ‘bypass’) om rechtstreeks frisse lucht binnen te laten. Bij systeem C doet u hetzelfde via de raam- of muurroosters. Er bestaan zelfs speciale, regen- en insectwerende roosters voor nachtkoeling over de volledige hoogte van de ramen of deuren. Ramen hoeven ’s nachts niet open te staan om frisse lucht binnen te laten en de thermische massa van de woning weer helemaal te laten afkoelen. Door nachtkoeling te combineren met goede zonwering, is zelfs op de heetste zomerdagen geen airco nodig om een aangenaam binnenklimaat te realiseren. 


- Smart Building -
 
Slimme en ecologische bouwtrends op BATIBOUW
 

Dit jaar staat BATIBOUW in het teken van slimme woningen en oplossingen. Twee opvallende trends worden uitgelicht. Enerzijds de onstuitbare opmars van de circulaire economie, waaraan ook de bouwwereld niet ontsnapt. Anderzijds de doorbraak van allerhande technische innovaties die het leven op de bouwwerf aangenamer maken en waarvan de bouwheer mee profiteert. Zeker iets om in de gaten te houden op BATIBOUW!

De afgelopen jaren zijn we steeds energie-efficiënter gaan wonen. In Vlaanderen bouwt iedereen vanaf 2021 bijna-energieneutraal en Brussel en Wallonië zijn goed op weg met de passiefhuisstandaard. Maar dat betekent niet dat we ook ons doel bereikt hebben wat duurzaam bouwen betreft. Meer zelfs: er kondigt zich opnieuw een revolutie aan in de manier waarop we bouwen en die heeft alles te maken met de opkomst van de circulaire economie. Het idee is dat we grondstoffen slim inzetten, zodat we ze oneindig kunnen gebruiken in een gesloten kringloop. Wie écht duurzaam wil wonen, moet dus niet alleen energie-efficiënt bouwen, maar ook circulair. 

Huizen demonteren 

We moeten maken dat we de huizen die we vandaag bouwen over tachtig of honderd jaar makkelijk kunnen demonteren om de onderdelen te hergebruiken of hoogwaardig te recycleren. Daarvoor hebben we materialen nodig met een lange levensduur, of bio-ecologische materialen die op het eind van hun levenscyclus opgenomen kunnen worden in de natuurlijke kringloop. Daarnaast moeten we ook nieuwe bouwtechnieken inzetten. Vandaag gebruiken we vooral lijmen, kitten en cement om onderdelen met elkaar verbinden. In de toekomst zullen we vaker alternatieve verbindingstechnieken gebruiken, zoals schroeven en klikken, zodat we de onderdelen ongeschonden kunnen demonteren. Bezoekers aan de beurs kunnen met circulair bouwen kennismaken tijdens een expositie en seminarie Circulair Bouwen. VIBE, een vzw die informatie over gezond en milieuverantwoord (ver)bouwen en wonen verspreidt en Pixii, het Kennisplatform voor Energieneutraal Bouwen, licht het grote publiek op een heldere manier in over wat circulair bouwen nu juist is en hoe het kan worden toegepast. De expositie focust op het productniveau en laat zien wat er vandaag te vinden is op de markt. Het seminarie gaat door op donderdag 28 februari van 11u tot 13u in Paleis 5, naast de Conference Room.  

Duurzame materiaalkeuzes 

Om duurzaam materiaalgebruik te stimuleren, lanceerden de gewesten van ons land vorig jaar op BATIBOUW een instrument om de milieu-impact van een gebouw of huis te berekenen op basis van materiaalkeuzes. Op de website www.totem-building.be kan u zelf aan de slag met deze tool, maar nog veel beter is het om uw architect hier tijdig over aan te spreken. Op de beurs ontdekt u alvast allerhande bio-ecologische materialen, zoals vlas, hennep, kurk en bamboe. Let wel: ook traditionele bouwmaterialen kunnen perfect duurzaam zijn, bijvoorbeeld door hun lokale of energie-efficiënte productieproces. Kijk hiervoor naar labels, zoals het Natureplus-label voor bouwelementen of het FSC-keurmerk voor duurzaam hout. 

Digitaal bouwen

Uit de shift naar duurzame materialen en circulair bouwen blijkt eens te meer dat de bouwwereld voortdurend evolueert. Dat geldt zeker ook voor de activiteiten op de werf. De laatste jaren deden tal van innovatieve technieken hun intrede, zoals 3D-printing, virtual en augmented reality. Bovendien werken steeds meer bouwbedrijven volgens het BIM-principe, waarbij een gebouw eerst virtueel opgebouwd wordt aan de hand van een bouwinformatiemodel. Zo worden eventuele fouten al opgemerkt voordat de eerste steen gelegd is. 

Werken in de bouw

Ook het inzetten van drones belooft heel wat mogelijkheden voor de bouwwereld, bijvoorbeeld voor veiligheidsdoeleinden, om thermografische scans te maken of daken te inspecteren. De tijd van de zware, stoffige handenarbeid ligt duidelijk achter ons en het beroep van aannemer, installateur of ingenieur in de bouw is aantrekkelijker dan ooit. Lijkt werken in de bouw wel wat voor u? Ga dan zeker op 26 februari naar Batibouw. Op deze Job Day, in samenwerking met Stepstone, stellen de exposanten hun openstaande vacatures voor. “Wie dat wilt, kan ter plaatse terecht op hun stand op dinsdag 26 februari. Maar neem zeker ook een kijkje op de job wall, die gedurende de hele beurs een overzicht biedt van de huidige jobs in de sector”, zegt Jan Jughmans, woordvoerder van BATIBOUW.  

Aandacht voor start-ups

 Om de nieuwste bouwinnovaties zo tastbaar mogelijk te maken, zijn er ook tal van demonstraties te zien. Daarnaast reserveert Batibouw voor het eerst plaats voor kleine, startende bouwbedrijven. In Paleis 5 van Brussels Expo stellen zij tussen 21 februari en 3 maart hun aanbod aan u voor.

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in