Nadenken over bouwen
Staalbouw: een ijzersterk woonconcept
Staalbouw is geen onbekende meer. Bouwen met staal is een snelle bouwmethode, die bovendien heel wat vrijheid biedt. Dat zowel op creatief en esthetisch vlak als naar inrichting en aanpasbaarheid.
Het principe van een staalbouwwoning is de eenvoud zelve. Er wordt een structuur in stalen profielen opgetrokken en die profielen worden aan de binnen- en buitenzijde afgewerkt volgens de wens van de bouwheer.
Voor die staalstructuur kun je kiezen uit twee systemen:
Wanneer de structuur op een klassieke manier wordt afgewerkt, wordt het stalen frame aan de buitenzijde eerst bekleed met OSB-platen, krijgt vervolgens een isolatielaag waar tot slot de afwerking voor wordt geplaatst.
De binnenzijde wordt afwerkt met gipskarton platen. De holle ruimte tussen de twee wanden blijft vrij om leidingen in te verwerken. De stalen profielen worden in de productie ook al geponst om het plaatsen van de leidingen te vergemakkelijken.
Bij minder eenvoudige projecten kan dit tekenwerk een tijdje duren. Voor staalbouw moet immers in millimeters worden gedacht om de stukken van de meccano perfect in elkaar te laten passen. De kleinste fout in de tekening zorgt voor problemen op de werf. Dat terwijl de aannemer bij een klassiek bouwsysteem in principe daags na het afleveren van de vergunning aan de slag kan. En hij mag dan ook nog in centimeters denken.
Een gouden raad: wanneer je resoluut voor staalbouw kiest, ga dan op zoek naar een architect met ervaring in deze bouwmethode. Je kan zo’n architect eventueel via een staalbouwaannemer vinden. Een architect met ervaring kan het maximale uit het bouwsysteem halen omdat hij de mogelijkheden en beperkingen beter kent.
Een andere troef van staalbouw is dat er geen risico op koudebruggen bestaat. Het staal wordt immers volledig ingepakt in een isolatieschil en de uiteindelijke gevelbekleding. Op plaatsen waar het staal buiten komt, wordt een thermische onderbreking in kunststof gebruikt.
Een ander aspect van staal is dat het geen massa heeft. Dit biedt het voordeel dat de woning sneller op een comfortabele temperatuur is omdat de bouwmaterialen niet opgewarmd dienen te worden. Er zijn immers geen bouwstenen die de warmte opnemen.
Bovendien worden in staalwoningen vaak vides gebruikt. Die vragen om een vloerverwarming om tot een betere warmteverdeling te komen. Hierdoor krijg je een constante in de verwarming.
Een pluspunt is overigens dat je op warme zomerdagen iedere morgen opnieuw met een koele woning kan starten. In massieve woningen is dit niet het geval omdat de warmte opgeslagen blijft in de bouwstenen.”
Op stedenbouwkundig vlak vormt staalbouw op zich ook geen probleem. Het is vooral de bekleding die wordt gebruikt waar de stedenbouwkundige diensten al eens over vallen. In bepaalde verkavelingen zijn de industriële bekledingen uit den boze. Maar daar valt dan een mouw aan te passen met een traditionele afwerking.
Voor die staalstructuur kun je kiezen uit twee systemen:
- Een eerste is een combinatie van HEA-profielen (staanders) en IPE-profielen (liggers) zoals die ook in de industriebouw worden toegepast.
- Een tweede methode is een steelframe uit C- en U-profielen. Zij bieden een kader dat vergelijkbaar is met dat uit de houtskeletbouw. Deze kaders worden op de werf aan elkaar gemonteerd.
- Het gebeurt tot slot ook dat beide systemen samen worden toegepast.
Flexibele afwerking
Het staalbouw systeem dat je uiteindelijk kiest, wordt in hoofdzaak bepaald door de afwerking die je jouw woning wilt geven. De keuze is op dit vlak overigens heel uitgebreid. Naast de gangbare materialen in de woningbouw: gevelsteen, hout, vezelcement, kunststof,… zijn ook de industriële bekledingen zoals sandwichpanelen, betonnen gevelpanelen, … een optie.Wanneer de structuur op een klassieke manier wordt afgewerkt, wordt het stalen frame aan de buitenzijde eerst bekleed met OSB-platen, krijgt vervolgens een isolatielaag waar tot slot de afwerking voor wordt geplaatst.
De binnenzijde wordt afwerkt met gipskarton platen. De holle ruimte tussen de twee wanden blijft vrij om leidingen in te verwerken. De stalen profielen worden in de productie ook al geponst om het plaatsen van de leidingen te vergemakkelijken.
Intensieve voorbereiding
Ook al is het materiaalgebruik hetzelfde, een staalbouwwoning mag niet vergeleken worden met een industrieel complex. De voorbereiding voor een staalbouwwoning is veel intensiever en complexer. Bovendien kan pas na het afleveren van de stedenbouwkundige vergunning aan de detailplannen begonnen worden.Bij minder eenvoudige projecten kan dit tekenwerk een tijdje duren. Voor staalbouw moet immers in millimeters worden gedacht om de stukken van de meccano perfect in elkaar te laten passen. De kleinste fout in de tekening zorgt voor problemen op de werf. Dat terwijl de aannemer bij een klassiek bouwsysteem in principe daags na het afleveren van de vergunning aan de slag kan. En hij mag dan ook nog in centimeters denken.
Staalbouw is niet weersafhankelijk
Het voordeel van staalbouw is dan weer dat het minder weersafhankelijk is. Een groot deel van de voorbereidende werken gebeurt in het atelier. De onderdelen worden op de werf alleen nog in elkaar geschroefd.Een gouden raad: wanneer je resoluut voor staalbouw kiest, ga dan op zoek naar een architect met ervaring in deze bouwmethode. Je kan zo’n architect eventueel via een staalbouwaannemer vinden. Een architect met ervaring kan het maximale uit het bouwsysteem halen omdat hij de mogelijkheden en beperkingen beter kent.
Staalbouw is een snel bouwsysteem
Staalbouw is een droge bouwmethode, er komt met andere woorden geen water te pas aan de bouwwerken. Wanneer je ook in de afwerking zo droog mogelijk werkt, staat het systeem garant voor een snelle realisatie. Een woning kan op 4 tot 6 maanden gerealiseerd zijn. Wanneer de ramen en deuren klaar zouden staan, dan is de woning op 14 dagen winddicht. In realiteit is dit echter niet haalbaar omdat de ramen pas na het voltooien van de ruwbouw worden opgemeten.Een andere troef van staalbouw is dat er geen risico op koudebruggen bestaat. Het staal wordt immers volledig ingepakt in een isolatieschil en de uiteindelijke gevelbekleding. Op plaatsen waar het staal buiten komt, wordt een thermische onderbreking in kunststof gebruikt.
Een ander aspect van staal is dat het geen massa heeft. Dit biedt het voordeel dat de woning sneller op een comfortabele temperatuur is omdat de bouwmaterialen niet opgewarmd dienen te worden. Er zijn immers geen bouwstenen die de warmte opnemen.
Bovendien worden in staalwoningen vaak vides gebruikt. Die vragen om een vloerverwarming om tot een betere warmteverdeling te komen. Hierdoor krijg je een constante in de verwarming.
Een pluspunt is overigens dat je op warme zomerdagen iedere morgen opnieuw met een koele woning kan starten. In massieve woningen is dit niet het geval omdat de warmte opgeslagen blijft in de bouwstenen.”
Is staalbouw goedkoper of niet?
Een belangrijke misvatting over staalbouw is de prijs. Bouwen in staal is vergelijkbaar met het bouwen van een klassieke woning. Behalve wanneer je de ‘loftidee’ wilt realiseren. Wanneer grote open ruimten met staal gerealiseerd worden, haal je met deze bouwmethode een prijsvoordeel. Bovendien werkt staal sneller en flexibeler dan beton. Bouw je een fermette, dan laat je de optie staalbouw beter achterwege.Op stedenbouwkundig vlak vormt staalbouw op zich ook geen probleem. Het is vooral de bekleding die wordt gebruikt waar de stedenbouwkundige diensten al eens over vallen. In bepaalde verkavelingen zijn de industriële bekledingen uit den boze. Maar daar valt dan een mouw aan te passen met een traditionele afwerking.