Aanbevolen partners

Renson - Ventilatie, zonwering
Logo Sto NV
logo Xella
Bouwwerken

De voeg bepaalt mee het gevelbeeld

Bij de keuze van de materialen voor de ruwbouw gaat de grootste aandacht uit naar de gevelstenen en de dakpannen. Het voegwerk komt maar zelden in dit stadium al aan bod. Nochtans heeft het voegwerk een grote invloed op het uitzicht van de woning en werkt het de duurzaamheid van het metselwerk op een positieve manier in de hand. Daarom vroegen we architecten Ronny Custermans en Olivier Donckier – bestuursleden van NAVPL – om wat dieper in te gaan op het belang van het voegwerk.


Het belang van de voegen mag niet onderschat worden. “Om twee redenen,” benadrukt Ronny Custermans, “enerzijds hebben de voegen een enorm esthetisch belang. Ze bepalen sterk het uitzicht van de gevels. Het voegwerk neemt per slot van rekening 15 tot 25 procent van de totale muuroppervlakte in. Een lichte voeg kan de kleur van de gevelsteen accentueren, een donkere voeg geeft de muur een donkerder uitzicht.
Anderzijds heeft de voeg ook een technisch belang. Aangezien ze het onderliggende metselwerk beschermt, heeft ze een enorme impact op de duurzaamheid ervan. Het voegwerk dekt immers lekken in het metselwerk af, waardoor de lucht- en waterdichtheid van de woning verbetert. Een correcte uitvoering van het voegwerk is dus enorm belangrijk.”

Kleurkeuze
Laten we eerst even stilstaan bij het esthetische belang van de voegen. Het belang hiervan kan niet genoeg benadrukt worden, want wanneer je huis eenmaal volledig is ingevoegd, zal je het niet meer terug herkennen. Met de voegkeuze heb je dus maar één kans om dit beeld te doen slagen of mislukken.
De esthetiek van de voeg wordt bepaald door twee elementen; de kleur en het type voeg. Olivier Donckier: “De kleinste kleurnuance heeft al z’n invloed op het uiteindelijke resultaat. Belangrijk om weten bij de kleurkeuze is dat een grijze voeg de muur een donkerder uitzicht geeft. Een beige voeg geeft de muren een egalere schijn en witte voegen tot slot zorgen ervoor dat de kleur van de stenen feller naar voren springt.
Om homogene, strakke muurvlakken te creëren kan je daarnaast nog gebruik maken van een aanverwante kleur als de gevelsteen. In het vakjargon bekend als het ton-sur-tonprincipe.”
Deze kleur-op-kleurvoeg is vooral interessant voor maatwerk of wanneer je een vlak of een volume wil accentueren. Let er bij het accentueren van de voegen op dat dit risico’s inhoudt. De onvermijdelijke kleine verschillen, zoals voegbreedten, rechtlijnigheid van voegen,… zullen beter opvallen.
Om die verschillen een beetje te beperken, adviseren de architecten om voor te starten met metselen eerst de gevelsteen uit te leggen. Op die manier kan je de afstanden correct inschatten en zal de breedte en de dikte van de voeg beter kloppen. Bij strengperssteen is het daarom ook uitermate belangrijk om op het touw te metselen.

Voegtype
Naast de kleur heeft ook het voegtype een belangrijke invloed op het totaalbeeld. “Momenteel wordt in ons land 90 % van de voegen vol plat opgevoegd. Dit is de meest eenvoudige techniek. De meeste bouwheren zijn zich niet bewust van de invloed die een voegtype kan hebben op het uitzicht. Logisch dus dat ze geen gebruik maken van die mogelijkheden. Hoewel ik toch merk dat collega’s weer meer en meer gebruik gaan maken van andere voegtypes om meer textuur aan de gevel te geven,” dixit Ronny Custermans.
Welke voegtypen zijn er dan mogelijk? Volgens het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor de Bouwnijverheid (WTCB) zijn dit er twaalf. Ze worden netjes opgedeeld in verschillende categorieën:

- naar de ligging van het voegvlak ten opzichte van het steenvlak
- naar de oriëntatie van het voegvlak
- naar de vorm van de voeg
- naar de structuur van het voegvlak

Verschillende van deze voegtypen hebben opvallende effecten, die je zeker moet kennen alvorens je een keuze maakt. Zo geeft een verdiepte voeg een schaduweffect en accentueert ze de gevelsteen. De horizontale schaduwvoeg zorgt net als de verdiepte voeg voor een schaduweffect, maar voert het regenwater beter af. Bovendien zijn de kopvoegen volledig gevuld.
Bij een ruwe steen kan het interessant zijn om de voeg na het aanbrengen te borstelen. Op die manier krijgt ze eenzelfde ruw effect als de steen.

Proef op de som
Om er zeker van te zijn dat je goed weet wat je kiest, maak je de keuze best niet op foto of op staal, adviseert Olivier Donckier. “Zulke voorbeelden geven een verkeerd beeld omdat het licht, de oriëntatie,… anders zijn. Vraag de voeger daarom enkele stalen op jouw gevel te plaatsen. Laat verschillende grijstinten, wit en een kleur als de gevelsteen plaatsen. Op die manier krijg je de beste indruk van de invloeden en kan je een gefundeerde keuze maken.”
Tot slot geven de architecten nog enkele tips mee. Bescherm tijdens het metselen de gevelsteen met plastic. Deze kan mee ingemetseld worden op een halve meter boven het maaiveld. Op die manier is de gevelsteen beschermd tegen opspattend vuil tijdens de werken. Voor het voegen wordt deze plastic gewoon weggesneden.
Let er ook op dat vlak boven de waterkering en boven de lateien enkele stootvoegen open gelaten worden. En voeg ze zeker niet dicht.
Om verbranding te voorkomen door het te snel uitdrogen van de voegmortel, houd je best de gevels enkele dagen vochtig. Op die manier krijgt het cement de kans om op een correcte manier te verharden.

Bron: Innovatief - januari 2006

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in