Biomassa
Biomassa is een van de nieuwe energiebronnen die hernieuwbaar zijn en daardoor milieuvriendelijker dan fossiele brandstoffen, want biomassa bestaat volledig uit biologisch afbreekbaar afval of restmateriaal, afkomstig van de landbouw, bosbouw of industrieel en huishoudelijk afval.
Wat is biomassa?
Met biomassa kun je energie maken. Biomassa kan vanalles zijn. Het is vooral een verzamelnaam van organische grondstoffen zoals groenten- en tuinafval, mest, hout, grasmaaisel, resten van de landbouwoogst (bieten, aardappelloof, …). Ook de gassen die vrijkomen bij mestopslag of bij de zuivering van water (waterzuiveringsinstallaties) kun je beschouwen als biomassa. Houtpellets zijn ook hier ook een variatie op.
Hoe werkt biomassa?
Er is geen standaard procedure om biomassa om te zetten in energie. Het meest simpele omzettingsproces is de verbranding van hout of houtpellets: dat geeft warmte waarmee je je huis en het huishoudelijk water kunt verwarmen. Nu al wordt op grote schaal hout verstookt in steenkoolcentrales, voor de aanmaak van groene stroom.
Compost als energiebron
Organische stoffen zoals tuinafval, mest, resten van oogst en uit de voedingssector kun je composteren. Tijdens het gistproces komen biogassen vrij die gebruikt kunnen worden als brandstof. Een perfect alternatief voor aardgas, bijvoorbeeld. Ook de warmte die vrij komt tijdens het gisten kan als energiebron gebruikt worden. In België zijn er land- en tuinbouwbedrijven die de mest en het groenafval gebruiken om bijvoorbeeld hun teelserres of stallen te verwarmen (via een systeem van warmtekrachtkoppeling). Toch is de voorraad aan biomassa zo groot, dat er nog veel meer gebruik van gemaakt kan worden.
Vloeistof als energiebron
Uit groenafval en andere verstookbare organische stoffen kun je ook bio-ethanol maken.
Stoffen die oliën bevatten, zoals koolzaad, soja, zonnebloemen, … kunnen geperst worden zodat de oliën vrijkomen. Hier kunnen ook brandstoffen van gemaakt worden. Ook hout bevat natuurlijke oliën.
Afval als energiebron
De technieken zijn zo ver gevorderd dat de industrie ook energie uit de biomassa van bijvoorbeeld slibafval, baggerspecie, huishoudelijk en bouwafval en ook verpakkingsmaterialen kan halen. Als na verwerking tot energie, behoedzaam wordt omgesprongen met het achtergebleven restafval (fijne stofdeeltjes na verbranding, schadelijke gassen), dan is ook deze vorm van energie opwekken volledig vrij van afval en schadelijke stoffen.
Verbranden niet helemaal 'groen'
Het verbranden of vergisten van biomassa kan in bepaalde gevallen zorgen voor de uitstoot van schadelijke stoffen. Bij de verbranding van hout komt CO2 vrij. Maar die CO2 wordt dan weer terug opgenomen door de planten die het nodig hebben voor hun fotosynthese (aanmaak van nieuwe cellen waardoor ze groeien).
Hoe pas ik biomassa thuis toe?
Pelletkachel of houtpelletketel
De meest eenvoudige en gekende methode om met biomassa thuis energie op te wekken is de pelletkachel. Je kan je huis verwarmen via een kachel op pellets. Dergelijke cv-haarden warmen het water voor de verwarming op via een warmtewisselaar die de warmte overdraagt op het water in de leidingen. Je krijgt subsidies van de verschillende overheden.
Groene stroom
Je kan kiezen voor groene stroom. Dat betekent dat je kiest voor elektriciteit die opgewekt is door duurzame energie, zoals wind, water, zon of biomassa. Helaas kun je nog niet kiezen voor 100% groene stroom van alleen maar wind, water, zon of biomassa. Tenzij je het geluk hebt je volledig stroomverbruik te kunnen dekken met de zonnepanelen op je dak. Of tenzij je in de buurt woont van een landbouwbedrijf, waterzuiveringsinstallatie of lokale energiecentrale die biomassa omzetten in goene energie en hun overschot doorverkopen aan omwonenden…
Bio-diesel en bio-benzine
Als je veel met de auto rijdt en je toch je steentje aan de vermindering van de broeikasgassen wilt bijdragen, kun je misschien overwegen om over te schakelen op bio-diesel of bio-benzine (benzine met ethanol). Deze brandstoffen zijn gemengd met bio-brandstoffen waardoor ze minder schadelijke stoffen uitstoten na verbranding.
Toch willen we hierbij een kanttekening maken: bio-diesel wordt nu nog gemaakt van koolzaadolie en andere plantaardige oliën, geteeld op waardevolle landbouwgrond. Beter zou zijn als de bio-diesel aangelengd zou kunnen worden met bio-brandstoffen gemaakt van organisch afval (overschotten). Nog beter is het minder of niet meer met de auto te rijden. Of kiezen voor auto’s die geen of nauwelijks nog schadelijke stoffen uitstoten. Als nu de auto-industrie ook nog mee wil…
Biomassa kort samengevat: Afvalstoffen van mens en dier kunnen omgezet worden in biomassa of bio-energie door verbranding, vergassing, vergisten en omzetting in vloeibare stoffen (via fermentatie).
Nuttige teksten over biomassa
- Ovam, de openbare afvalstoffen maatschappij
- Ode, organisatie voor duurzame energie
- Bio-energie, op Energiesparen.be