Renoveren
Stappenplan voor de verbouwing van een zolderruimte
-
Hoe kun je de zolder inrichten? Onze 'huisarchitect' Geert Houtmeyers licht de mogelijkheden toe om een bestaande zolderruimte om te vormen tot een woonruimte. Daarnaast neemt hij een aantal aandachtspunten onder de loep. Meteen enkele handige tips als je zelf de zolder gaat verbouwen en inrichten.
1. Analyseer de toestand van de zolder
- Wanneer je een zolderruimte wilt verbouwen of inrichten, moet je eerst de bestaande toestand grondig analyseren en controleren.
- Tevens komt hierbij dat een bestaande zolder die voorheen geen bewoonbare functie had nu wordt omgevormd tot een bewoonbare ruimte. Je moet dus rekening houden met het gewenste niveau van comfort dat je wilt bereiken.
- Wetende dat een bestaande zolder meestal niet geïsoleerd is, is dit een aspect dat van bij de aanvang aandachtig moet bekeken worden.
- Om de verbouwing van een zolderruimte mogelijk te maken, moet je kijken of de bestaande dakstructuur in goede staat verkeert. Best worden de bestaande balken en hun bevestigingen grondig gecontroleerd.
- Niet alleen de bevestiging van de balkenstructuur, maar ook de dakbedekkingsmaterialen worden hierbij grondig gecontroleerd.
- Wat je zeker ook moeten nakijken, is of er al dan niet een onderdak aanwezig in de bestaande dakopbouw. Dit kan in de vorm van een soepel of stijf materiaal.
- Het onderdak heeft een dubbele functie: het werkt als windscherm en houdt tegelijkertijd het vocht tegen, bijvoorbeeld ingeblazen poedersneeuw. Dit onderdak moet dus volledig dicht zijn en mag zeker geen scheuren of openingen vertonen.
- Bij oudere daken of dakconstructies is meestal geen onderdak aanwezig. Rekening houdende met de functie van het onderdak is het aanbrengen van een nieuw onderdak een absolute must om achteraf geen bouwfysische problemen te krijgen.
- Algemeen moet je ook goed (laten) nakijken of de dakstructuur niet of zeker niet te fel is aangetast door vocht, insecten (houtworm) en schimmels (zwammen). Voor de twee laatste problemen bestaan gepaste verduurzamingsbehandelingen. Deze producten in vloeibare vorm worden aangebracht op de aangetaste delen (verstuiven of insmeren). Het is raadzaam heel de constructie een behandeling te geven.
2. Maak de zolder toegankelijk
- Meestal zijn de bestaande zolderruimtes beperkt toegankelijk via een luik, voorzien in de zoldering van de verdiepingsvloer.
- Indien de bestaande draagvloer uitgevoerd is een houten structuur is het vrij makkelijk om een grotere opening te creëren voor het aanbrengen van een volwaardige trap.
- De positie van de trap moet op voorhand goed bekeken worden in functie van de dakhelling en de vrije hoogte onder het dak.
3. Geef de zolder een bestemming
- Afhankelijk van welke bestemming je wilt geven, moet je rekening houden met een aantal wettelijke bepalingen omtrent toegankelijkheid van deze nieuwe ruimtes. Best informeer je hiervoor bij de dienst ruimtelijke ordening van de gemeente of stad.
- Naast de wettelijke eisen in functie van de bestemming moet je ook kijken naar de type ruimte dat je in de bestaande zolder wilt voorzien.
- Indien je bijvoorbeeld een slaapkamer wenst te voorzien, moet je zeker naar het akoestisch comfort kijken, zowel van buitenaf als de ruimtes onderling. Het aanbrengen van een akoestische isolatie volgens het principe van het massa-veer-massa principe is dan zeker aangewezen.
4. Isoleer de zolder
- Een ander aspect van de inrichting van een zolderruimte heeft betrekking op het thermische comfort. Of deze ruimte nu dienst moet doen als leefruimte, als slaapkamer of als speelruimte, je zal er altijd voor moeten zorgen dat deze in de winter voldoende beschermd is tegen de koude en in de zomer tegen de warmte.
- Om dit doel te bereiken, dien je verschillende maatregelen te treffen. Het aanbrengen van een voldoende dik isolatiepakket in de dakconstructie is onontbeerlijk. Dat zorgt ervoor dat zowel in de winter als in de zomer het thermisch comfort behouden blijft.
5. Maak de zolder luchtdicht
- Naast een goede isolatie is de luchtdichtheid van de dakpakket zeer belangrijk. Deze wordt gerealiseerd door het aanbrengen van een dampscherm of een luchtdichte laag aan de binnenzijde van de isolatie.
- Het niet luchtdicht afwerken van het dakvlak zorgt ervoor dat er warme lucht kan ontsnappen doorheen de dakconstructie met verlies van warmte tot gevolg en mogelijke condensatieproblemen in de nieuwe dakopbouw als mogelijk risico.
6. Ventileer de zolder
- Een derde aspect is de ventilatie. Dit zowel in de optiek van het continu verversen van de binnenlucht alsook in functie van de nachtelijke ventilatie van de binnenruimte. Dit eerste is wettelijk bepaald en in de meeste gevallen verplicht. Zeker indien je raamopeningen gaat maken of bestaande raamopeningen gaat vergroten.
- Het tweede is zeker aan te raden om het thermisch comfort in de zomer te behouden en oververhitting te vermijden. De bedoeling hierbij is dat je tijdens de zomernachten intensief gaat verluchten via raamopeningen om de binnenruimte op een passieve manier af te koelen.
7. Zorg voor zonwering op dakvensters
- Bij de inrichting van een zolderruimte in het dakvolume moet je je er bewust van zijn dat deze ruimte zeer gevoelig is voor oververhitting in de zomermaanden. Naast de voorzieningen voor nachtventilatie moet je er ook voor zorgen dat de zonnewarmte in deze periode van het jaar zoveel mogelijk buiten gehouden wordt.
- Daarom is het aan te raden om raamopeningen en dakvlakvensters uit te rusten met een zonwering aan de buitenzijde van de raamopeningen.
8. Installeer de technieken
- Het is belangrijk dat je de nodige technische installaties voorziet. Het voorzien van een verwarmings- en/of koelingssysteem is evident om in alle omstandigheden het thermisch comfort te waarborgen.
- Meestal is het in ons klimaat niet nodig om een actieve koeling te voorzien, zeker niet bij het toepassen van de beschreven passieve koelingstechnieken.
- Het verwarmingssysteem kan meestal gewoon uitgebreid worden door middel van een aftakking op het bestaande circuit.
- Het voorzien van de nodige elektrische aansluitingen voor lichtpunten en stopcontacten wordt meestal volgens dezelfde methodiek uitgevoerd en voorzien. Dit geldt tevens voor het voorzien van sanitaire installaties voor bijvoorbeeld een badkamer of doucheruimte.
9. Werk de zoldermuren af
10. Richt de zolder in
Conclusie is dat bij een verbouwing van een zolderruimte heel wat aspecten moeten bekeken worden vooraleer je de werken kan aanvatten. De bijstand of begeleiding van specialisten ter zake is dan ook aan te raden om achteraf niet voor verassingen te komen te staan.
Auteur: Architect Geert Houtmeyers - Architectenbureau Houtmeyers – september 2010
Identikit renovatiespecialist Geert Houtmeyers | ||
Geert Houtmeyers en zijn team hebben een uitgebreide ervaring in renovatieprojecten. In ieder project besteden ze aandacht aan energiezuinig en duurzaam bouwen. |
|