Woonbesprekingen

Binnenkijken bij architect Nico Heysse

Hoe creëer je voldoende ruimte voor een gigantische hoeveelheid boeken, dvd’s en tijdschriften zonder je ideaalbeeld van een zuivere, strakke architectuurtaal op te geven? Dat was de uitdaging die architect Nico Heysse voor zijn privéwoning aanging. Anders dan veel van zijn modernistische collega’s koos hij niet voor een minimalistische look, wel voor een dynamisch spel van vormen en ruimtes met boeiende perspectieven en verrassende wendingen.
Helder labyrint vol warmte en kleur
“Ik wilde als modern architect laten zien dat een strak lijnenspel en een warme, gezellige sfeer best verzoenbaar zijn met elkaar”, vertelt Nico. Hij en zijn vriend Patrick wonen ondertussen iets meer dan twee jaar in deze voormalige koekjesfabriek in Brussel. Het gebouw – complex is misschien een beter woord – werd opgetrokken in 1896 en vormde ooit een van de productiecentra van de bekende Victoriakoekjes, voor veel oudere mensen nog steeds een begrip. Later werden de ruimtes verhuurd als opslagplaats, nog later kwam het geheel leeg te staan. Het enorme potentieel aan woonoppervlakte wekte de interesse van bouwpromotoren. Het duurde niet lang voor een van hen het geheel opkocht om er zo’n zeventig spectaculaire lofts van te maken. De lofts komen uit op een grote binnenplaats met tuin, waardoor je als bezoeker het gevoel krijgt in een afgesloten woongemeenschap terecht te komen.

240 vierkante meter
De ruimte die Nico en Patrick kochten – een goeie 240 vierkante meter – ligt ingesloten in een hoek van het complex. Aan de achterzijde kijkt het appartement uit op de achtertuintjes van de gebouwen in de aangrenzende straat. Dit is de enige zijde waar, via de logia, een grote hoeveelheid natuurlijk daglicht binnenkomt. “Deze beperking vormde, samen met de onhandige situering van de toegangsdeur, het vertrekpunt voor de indeling van de ruimtes”, legt Nico uit.

Slaapkamerblok
Centraal in de ruimte, die op zes kolommen na volledig leeg was, bevindt zich een groot slaapkamerblok dat aan drie zijden omringd wordt door ingemaakte kasten en een dvd-berging. Op die manier ontstond er een grote hoeveelheid onopvallende bergruimte. Aan de vierde zijde wordt de slaapkamer begrensd door de zijmuur van het appartement, waar een van de weinige ramen in verwerkt zit. “Ik vind een raam in de slaapkamer een noodzaak”, aldus Nico. “Niet alleen voor de lichtinval, maar ook voor de verluchting. Bijgevolg was dit de enige plek waar de slaapkamer kon komen.” Het slaapgedeelte kan indien gewenst volledig worden afgesloten met drie pivoterende deuren van 3,9 meter hoog. Geopend ontstaat er een doorloopeffect van voor naar achter in het appartement, gesloten creëren de deuren een visueel en akoestisch afgesloten slaapeenheid.

Helder labyrint
Rondom het slaapkamerblok ontstaat een natuurlijke circulatie. Wie als bezoeker binnenkomt wordt in een slingerbeweging omheen het slaapgedeelte geleid. Hierdoor duurt het even voor je vat krijgt op het appartement. De eerste indruk schept verwarring en zet je op het verkeerde been. Pas na een tijdje wordt de indeling duidelijk en merk je hoe doordacht de ruimte is ingedeeld. “Een woning moet zich laten ontdekken”, vindt Nico. “Ik omschrijf ons appartement graag als een helder labyrint: complex en verwarrend in het begin, maar ook vrij snel duidelijk en bevattelijk. Zo’n dualiteit houdt het spannend. Ik vind dat een woning dynamiek moet hebben. Daarom probeer ik saaie, dode ruimtes te vermijden. Ik streef naar een open geheel, maar zonder daarbij het gezelligheidsaspect uit het oog te verliezen.”

Raumplan
Dit project typeren als een loft in de klassieke betekenis van het woord, zou niet correct zijn. “Ik ben eerder een aanhanger van Adolf Loos’ Raumplan dan van Le Corbusiers Plan Libre”, verduidelijkt Nico. “Elke ruimte heeft voor mij haar eigen functie. Daarom dient er ook een zekere begrenzing te zijn. Dit betekent niet dat je automatisch uitkomt bij een klassiek appartement met een aaneenschakeling van afgesloten kamers. Ook door te spelen met vormen, hoogtes, licht- en kleurnuances kan je ruimtes definiëren en begrenzen; en dit zónder de openheid van het geheel op te geven.”

Ruimte versus stijl
Ruimte interesseert de architect veel meer dan stijl. “Zeker in de jaren negentig was het minimalisme binnen de architectuur zo overheersend en allesbepalend dat veel architecten zich enkel nog concentreerden op de stijl, zonder daarbij grondig na te denken over de indeling van de ruimtes. Ik probeer altijd trouw te blijven aan mijn uitgangspunt, namelijk hoe aangename ruimtes en boeiende doorzichten creëren.” Bij het ontwerpen van deze woning hanteerde Nico een heldere beeldtaal. Twee krachtige perspectieven lopen als een rode draad doorheen het appartement en zorgen voor een permanent herkenningspunt. Aan de ene zijde schermt een glazen wand over de volledige lengte van het appartement de badkamer, het toilet en de keuken af van de woonkamer en het slaapgedeelte; aan de andere kant wordt je blik gestuurd door een immense boekenkast, eveneens over de volledige lengte van het appartement. Beide perspectieven lossen uiteindelijk op in de logia die zich uitstrekt over de hele achtergevel.

Trendy loungesfeertje
Ondanks de logia valt er relatief weinig daglicht binnen in het appartement. Dit zorgt ervoor dat de temperatuur er in de zomermaanden nooit hoog oploopt, maar betekent ook dat aangepaste kunstverlichting een noodzaak is: vandaar de vele spots aan het plafond en de geïntegreerde sfeerverlichting. De verlichting kan naar wens gedimd worden en biedt verschillende kleurmogelijkheden. Hierdoor hangt er een trendy loungesfeertje in het appartement. De warme aankleding van de woonkamer – met onder meer een hoogpolig tapijt en lange gordijnen – draagt hiertoe bij. De overgang van de gang en het slaapblok naar de woonkamer en de keuken wordt gemarkeerd door de metershoge pivoterende mdf-deur die volledig in het rood werd gelakt. Deze deur – een sfeerelement om u tegen te zeggen – vormt het centrum van het appartement. Ze staat op het kruispunt van woonkamer, gang, slaapgedeelte, badkamer en keuken en is vanuit alle ruimtes zichtbaar.

Rgb-lijn
Een andere opvallende sfeermaker is de rgb-lijn die meeloopt met de glazen wand. Deze lichtlijn maakt het mogelijk dit gedeelte onder te dompelen in een rode, groene of blauwe gloed. “Ik merk dat mijn voorkeur toch steeds weer uitgaat naar blauw”, zegt Nico. “Blijkbaar geeft die kleur me het meeste rust en dat vind ik nog steeds de belangrijkste functie van een woning: ze moet je tot rust brengen.”

Designmeubilair
Voor de aankleding van het interieur gingen Nico en Patrick op zoek naar enkele opvallende designelementen. Blikvangers zijn onder meer de Lounge Chair van Eames in de woonkamer en de groene zetel van Harry Bertoia die als rustpunt fungeert in de gang. Ook de keukenstoelen en de bureaustoelen zijn het resultaat van de vruchtbare samenwerking tussen Charles en Ray Eames.

Wil je meer van dergelijke inspirerende reportages lezen, bestel dan jouw exemplaar van Special Bouwen.

Bron: EPN International - Tekst: Tim Torfs, Fotografie: Sarah Van Hove – Winter 2007

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in