Ventileren met warmterecuperatie
Na de isolatie en het luchtdicht bouwen is architect Christophe Debrabander toe aan het derde sleutelbegrip dat aan de basis ligt van een energiezuinige woning: ventilatie met warmterecuperatie.
Alle kostbare warme lucht kunnen we nu goed binnen houden omdat alle hoeken en kieren goed luchtdicht zijn afgewerkt. Uiteraard hebben we nu ook verse lucht nodig: zonder zuurstof kunnen we niet leven! En een goede ventilatie is niet alleen nodig om voldoende zuurstof in huis te brengen: het moet ook zorgen voor een evenwichtige en gezonde luchtsamenstelling. Per gezin brengen we op één dag meer dan 12 liter vocht in de lucht, en dat moeten we tijdig buiten ventileren als we geen vochtproblemen willen krijgen (met soms schimmel en dergelijke tot gevolg). Koken, wassen, poetsen, schilderen, … al onze dagdagelijkse activiteiten brengen in meer of mindere mate schadelijke stoffen in de lucht, dit alles moeten we tijdig evacueren door te ventileren.
Met deze methode kunnen we gezond ventileren, maar met het ongemak van de regelmatige tocht én met het tijdelijk hogere verbruik.
Ramen en deuren open!?
Een éérste mogelijke oplossing om voldoende verse lucht in huis te brengen is 2 tot 3 maal per dag gedurende 10 à 15 minuten alle ramen en binnendeuren open te zetten. Zo kan de wind de nodige tocht creëren, die snel alle vervuilde vochtige lucht uit huis brengt en de gehele woning vult met verse gezonde lucht. Maar samen met de lucht is ook de warmte uit huis, we hopen dan dat bij het sluiten van de ramen snel de warmte (die gelukkig nog in je muren zit) terug in huis kan komen, en we weer een 10-tal uren onze kostbare warmte in huis kunnen houden. Tijdens deze uren zal ook de luchtvervuiling in de woning weer toenemen.Met deze methode kunnen we gezond ventileren, maar met het ongemak van de regelmatige tocht én met het tijdelijk hogere verbruik.
Ventilatieroosters
Een tweede mogelijkheid is raamroosters voorzien: nu komt er continu verse buitenlucht binnen langs roosters boven de ramen. Door ventilatiebuizen in badkamer, toilet en keuken verlaat de vervuilde lucht de woning. Dit is een systeem dat aan een beperkt maar continu debiet de vervuilde warme binnenlucht naar buiten brengt en verse koude buitenlucht laat binnenkomen. Die koude lucht moeten we dan continu bij verwarmen. Dit systeem is dus niet efficiënt om energie te besparen. Hierop bestaan ook varianten waarbij de lucht met motor wordt weggezogen of ingeblazen, hier gaan we dan zelfs dure energie gebruiken om koude lucht binnen te halen! Deze systemen halen misschien wel op een efficiënte manier gezonde lucht binnen, maar ze zijn niet efficiënt voor je energiefactuur!
Als we volgens de norm ventileren kunnen we hier het energieverlies door ventilatie voor een normale woning berekenen: 350 à 500 m³ binnenvolume x minimaal 0,5 ventilatievoud x 0,34 Wh/m³K x 84 kKh (graaduren x 1000) per jaar = minimaal 4998 à 7140 kWh of 500 à 714 L mazout of m³ gas verlies bij een normaal huis.
Balansventilatie
Om op een energiezuinige wijze te ventileren gebruiken we balansventilatie met warmterecuperatie: deze toestellen zorgen er voor dat de koude lucht die van buiten naar binnen komt, wordt opgewarmd door de warme lucht die van binnen naar buiten wordt gezogen. Zo gaat er slechts een zeer klein percentage warmte verloren.Bij een goede isolatie en goede luchtdichting kan hiermee een forse besparing op de verwarmingsfactuur worden gerealiseerd: een zuinig ventilatietoestel binnen dit gamma vraagt 70W gemiddeld, maal 24h maal 365 dagen = 613 kWh per jaar = 91,95 euro elektriciteitskost per jaar.
Welke besparing kunnen we met dit verbruik realiseren? Een goede warmterecuperatie (met een toestel met 90% rendement) kan je warmteverlies via ventilatie verminderen tot 25% ten opzichte van een ventilatie zonder warmterecuperatie, dus tot 1250 à 1785 kWh per jaar. Deze winst van 3750 à 5355 kWh per jaar minder verbruik = 225 à 320 euro minder mazout per jaar, na aftrek van het bijkomende elektriciteitsverbruik (91.95 euro) hebben we dus een effectieve besparing van minimaal 133,05 à 228,05 euro/jaar met een gezonder binnenklimaat én minder risico op condens in de woning cadeau!
Eisen
Belangrijke eisen om dit te kunnen toepassen:- luchtdichte woning (zodat de koude lucht van buiten niet wordt binnengezogen)
- goede isolatie, zodat de niet-verwarmde ruimtes waaruit lucht wordt gerecycleerd een aanvaardbare temperatuur behouden
- mogelijkheid tot plaatsing kanalen van 12,5 en 16 cm diameter om alle kamers te verluchten: afzuig in badkamer, toilet en keuken; inblaas in leefruimtes en slaapkamers.
- Eventuele optie voor een beter zomercomfort: aardwarmtewisselaar
In de volgende aflevering gaan we bekijken hoe we al deze maatregelen efficiënt kunnen toepassen op een passiefhuis, om zo de verwarmingsfactuur bijna volledig uit te schakelen.