In huis loeren 30.000 gevaren
Europa wil dat gezondheidsrisico's van chemische producten getest worden
De komende 12 jaar moeten 30.000 chemische stoffen, die wij nu in ons dagelijks leven gebruiken, worden geregistreerd en getest. Het Europese parlement keurt hierover vandaag in Straatsburg de Reach-richtlijn goed.
Reach (de afkorting van registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen) is het meest ingewikkelde en omvangrijke dossier dat ooit door Europa werd behandeld. In onze omgeving circuleren zo'n 100.000 chemische stoffen. Dertigduizend daarvan worden aan de nieuwe chemiewet onderworpen, ofwel omdat we er dagelijks in grote hoeveelheden mee worden geconfronteerd, ofwel omdat ze zelfs in kleine hoeveelheden gevaar voor de volksgezondheid kunnen opleveren.
Veel alledaagse producten zoals zeep, parfum of verf, werden nooit onderzocht op hun schadelijkheid terwijl ze er toch van verdacht worden allergieën, kankers of onvruchtbaarheid te veroorzaken. Na de testen die verplicht worden door de Reach-richtlijn zullen naar verwachting ongeveer 1.500 stoffen verbode worden in elk productieproces. Een nieuw EU-agentschap in Helsinki zal de onderzoeken coördineren.
VS kondigt klachten aan
Over de nieuwe richtlijn werd drie jaar lang gebakkeleid. De chemische industrie vreest dat de procedure ontelbaar veel miljarden zal kosten en zal leiden tot concurrentievervalsing ten voordele van vooral Amerikaanse producenten. Die hebben inderdaad al aangekondigd dat ze zich bij de vrijhandelsorganisatie WTO zullen beklagen als hun producten ooit op basis van Reach worden geweerd van de Europese markt. De WTO kan zware boetes opleggen.
De industrie heeft dan ook gelobbyd als nooit tevoren bij de EU-commissie en in het Europarlement. Vooral de Duitse chemiesector zette zeer zware middelen in. Onder die druk heeft de EU-commissie een aantal keren gepoogd de eigen richtlijn af te zwakken, waarbij ze telkens stootte op hevig verzet uit het EU-parlement.
Ultiem overleg tussen het parlement en de commissie leverde anderhalve week geleden een laatste compromis op. In eerste instantie worden 17.000 van de 30.000 geviseerde producten niet getest, wel geregistreerd. Over zeven jaar, als ze nog steeds verdacht worden van kwalijke effecten, kunnen ze wel aan de tests worden onderworpen. Ook de regels voor het vertrouwelijk houden van fabrieksgeheimen worden aangescherpt en een aantal tests zijn geschrapt als overbodig. Maar het basisprincipe van Reach - het omkeren van de bewijslast, waarbij een fabrikant moet aantonen dat zijn product volstrekt onschadelijk is - blijft overeind.
In theorie mag de stemming vandaag in het Europese parlement geen probleem worden. Zowel socialisten, liberalen als conservatieven staan achter het compromis. De groenen vinden samen met de milieubeweging dat Reach te zeer werd verwaterd. Dierenrechtenorganisaties waarschuwen voor een enorme toename van het aantal proeven op levende dieren. De Europese consumentenorganisatie BEUC vindt het compromis ,,erg mager'', zegt Laura Degallaix. ,,Want als een stof gevaarlijk wordt bevonden, maar de fabrikant zegt dat er geen alternatief voor bestaat, dan mag hij ze blijven gebruiken.'' Zij voorspelt dat aan het einde van de Reach-rit hooguit 200 stoffen op de zwarte lijst terecht zullen komen.
Minister Marc Verwilghen installeerde een gratis telefoonnummer 0800/12.033 en een website om industrie en publiek voor te lichten over deze ingrijpende richtlijn
De komende 12 jaar moeten 30.000 chemische stoffen, die wij nu in ons dagelijks leven gebruiken, worden geregistreerd en getest. Het Europese parlement keurt hierover vandaag in Straatsburg de Reach-richtlijn goed.
Reach (de afkorting van registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen) is het meest ingewikkelde en omvangrijke dossier dat ooit door Europa werd behandeld. In onze omgeving circuleren zo'n 100.000 chemische stoffen. Dertigduizend daarvan worden aan de nieuwe chemiewet onderworpen, ofwel omdat we er dagelijks in grote hoeveelheden mee worden geconfronteerd, ofwel omdat ze zelfs in kleine hoeveelheden gevaar voor de volksgezondheid kunnen opleveren.
Veel alledaagse producten zoals zeep, parfum of verf, werden nooit onderzocht op hun schadelijkheid terwijl ze er toch van verdacht worden allergieën, kankers of onvruchtbaarheid te veroorzaken. Na de testen die verplicht worden door de Reach-richtlijn zullen naar verwachting ongeveer 1.500 stoffen verbode worden in elk productieproces. Een nieuw EU-agentschap in Helsinki zal de onderzoeken coördineren.
VS kondigt klachten aan
Over de nieuwe richtlijn werd drie jaar lang gebakkeleid. De chemische industrie vreest dat de procedure ontelbaar veel miljarden zal kosten en zal leiden tot concurrentievervalsing ten voordele van vooral Amerikaanse producenten. Die hebben inderdaad al aangekondigd dat ze zich bij de vrijhandelsorganisatie WTO zullen beklagen als hun producten ooit op basis van Reach worden geweerd van de Europese markt. De WTO kan zware boetes opleggen.
De industrie heeft dan ook gelobbyd als nooit tevoren bij de EU-commissie en in het Europarlement. Vooral de Duitse chemiesector zette zeer zware middelen in. Onder die druk heeft de EU-commissie een aantal keren gepoogd de eigen richtlijn af te zwakken, waarbij ze telkens stootte op hevig verzet uit het EU-parlement.
Ultiem overleg tussen het parlement en de commissie leverde anderhalve week geleden een laatste compromis op. In eerste instantie worden 17.000 van de 30.000 geviseerde producten niet getest, wel geregistreerd. Over zeven jaar, als ze nog steeds verdacht worden van kwalijke effecten, kunnen ze wel aan de tests worden onderworpen. Ook de regels voor het vertrouwelijk houden van fabrieksgeheimen worden aangescherpt en een aantal tests zijn geschrapt als overbodig. Maar het basisprincipe van Reach - het omkeren van de bewijslast, waarbij een fabrikant moet aantonen dat zijn product volstrekt onschadelijk is - blijft overeind.
In theorie mag de stemming vandaag in het Europese parlement geen probleem worden. Zowel socialisten, liberalen als conservatieven staan achter het compromis. De groenen vinden samen met de milieubeweging dat Reach te zeer werd verwaterd. Dierenrechtenorganisaties waarschuwen voor een enorme toename van het aantal proeven op levende dieren. De Europese consumentenorganisatie BEUC vindt het compromis ,,erg mager'', zegt Laura Degallaix. ,,Want als een stof gevaarlijk wordt bevonden, maar de fabrikant zegt dat er geen alternatief voor bestaat, dan mag hij ze blijven gebruiken.'' Zij voorspelt dat aan het einde van de Reach-rit hooguit 200 stoffen op de zwarte lijst terecht zullen komen.
Minister Marc Verwilghen installeerde een gratis telefoonnummer 0800/12.033 en een website om industrie en publiek voor te lichten over deze ingrijpende richtlijn