Een verlicht praatje
Waar staan al die dure lichtbegrippen nu voor?
- Lichtstroom: dit is de hoeveelheid licht die een lichtbron in alle richtingen uitstraalt. We drukken de lichtstroom uit in lumen (lm)
- Lichtsterkte: dit is de maat voor de lichtstroom die een lichtbron in een bepaalde richting uitstraalt. De lichtsterkte drukken we uit in candela. Deze lichtsterkte wordt hoofdzakelijk aangegeven bij spots of reflectorlampen
- Verlichtingssterkte: de hoeveelheid licht die op een bepaalde plaats aanwezig is. De verlichtingssterkte drukken we uit in lux (lx).
- Lichtrendement: of het rendement van de lamp. Dit lichtrendement drukken we uit in lumen/watt (lm/W). Hoe hoger het lichtrendement, des te beter de lamp het opgenomen elektrisch vermogen omzet in licht.
Warm of koud licht
Met deze begrippen heb je al wat inzicht in licht, maar hoe kies je nu een energiezuinige lamp? Daarvoor komen er nog enkele andere begrippen kijken.
- Kleurtemperatuur: bepaalt in hoge mate de visuele indruk van de verlichte ruimte. Deze kleurtemperatuur drukken we uit in kelvin (K). Als je een lichtbron met een lage kleurtemperatuur (bijvoorbeeld 2700 K) gebruikt, krijg je een warmere indruk dan bij een lichtbron met hoge kleurtemperatuur (4000 K). Lichtbronnen met een hoge kleurtemperatuur omschrijven we ook wel eens als koud licht
- Kleurweergave-index: of ook wel color rendering index (CRI) of Ra-waarde genoemd, is een parameter die de betrouwbaarheid van de kleurweergave weergeeft. Deze Ra-waarde wordt uitgedrukt in een cijfer tot 100, de maximale waarde. Die maximale waarde stemt overeen met daglicht of met gloei- en halogeenlampen
- Kleurcode: dit is de combinatie van de waardes voor de kleurtemperatuur en de kleurweergave. Deze code is ook weer één getal. De meest verkochte fluolamp is die met code 827. Dat is een lamp met een kleurweergave-index tussen 80 en 85, en een kleurtemperatuur van 2700 K
De kleurtemperatuur van lampen wordt afzonderlijk op de verpakking vermeld. Bij led-lampen wordt nog niet gewerkt met kleurcodes. De betere led-lampen hebben Ra-waarde van 80.
De aankooptruc
We hebben je nu om de oren geslagen met al die moeilijke begrippen. Wat doe je er nu mee tussen de winkelrekken? Probeer bij de aankoop van een lamp altijd een vergelijking te maken in de lichtstroom (lumen) die de aangeboden lampen bieden. Zo weet je hoeveel licht de lamp geeft. Om te weten of de lamp die je voor ogen hebt energiezuinig is, ga je vervolgens na hoeveel vermogen de lamp nodig heeft om de lichtstroom te bieden. Gebruik een oude gloeilamp als referentie, die levert gemiddeld 10 lm/W. Een gloeilamp van 60W geeft gemiddeld een lichtstroom van 600 lumen. Ga vanuit deze insteek op zoek naar een energiezuinig alternatief met een vergelijkbare of hogere lichtstroom. De fabrikanten zijn overigens verplicht de lichtstroom te vermelden op de verpakking.
Bron: Brochure ‘Help, de gloeilamp verdwijnt’ – Vlaamse Overheid
