Breng het Bokrijk-gevoel in je woning

Modern of klassiek, strak of romantisch. Er zijn mensen die liever hun moderne of klassieke woning met gerecupereerde of oude materialen inrichten. Zo krijgt de woning vanaf dag één een karaktervolle invulling. Het werken met dergelijke materialen is niet altijd vanzelfsprekend. Yves Sylverans van Kempische Bouwmaterialen – specialist in recuperatiematerialen – geeft enkele nuttige tips.


Bouwen met oude materialen voegt een uniek en persoonlijk aspect toe aan je woning. Want in tegenstelling tot de serieproducten van vandaag heb je met een oud materiaal iets authentieks in handen. “De zoektocht naar deze stukken en het vinden van bepaalde objecten is voor velen al een fijne ervaring,” geeft Yves Sylverans aan. “Bovendien laten gerecupereerde materialen zich heel goed combineren met nieuwe, moderne woontendensen. Het gebruik van hergebruikte materialen is in zekere zin ook een vorm van duurzaam bouwen want de materialen worden van de afvalberg gehouden of niet gerecycleerd tot minderwaardige producten.”

Kies ervaren partners

Het bouwen met gerecupereerde materialen vraagt wel de nodige kunde. Je gaat dan ook best in zee met een architect en aannemers die met oude materialen kunnen en willen werken. Want het is niet altijd even vanzelfsprekend om dergelijke materialen in de woning te verwerken.
Yves Sylverans: “Laat je daarbij niet afschrikken door eventuele negatieve reacties van deze professionelen. Nieuwe materialen zijn soms gemakkelijker te verwerken, terwijl het verwerken van oude materialen vaak arbeidsintensiever is. Soms willen ze ook hun reputatie niet op het spel zetten omwille van hun beperktere kennis. Zorg dus dat je op dezelfde golflengte zit met architect en aannemers.”
Breng architect en aannemer ook zo snel mogelijk op de hoogte van de gekozen materialen. Doorgaans hebben ze immers geen courante maten en de architect moet hier vaak rekening mee houden in zijn ontwerp en zeker in de uitvoeringsplannen.”
Een andere reden om tijdig te beginnen zoeken is de zeldzaamheid van sommige oude materialen. Er is de laatste jaren zoveel vraag naar geweest dat het niet meer evident is om ze nog te vinden.
Doe voor de aankoop van de bouwmaterialen een beroep op gespecialiseerde firma’s. Ze hebben een ruime keuze aan kwaliteitsmaterialen en kunnen je bovendien heel wat advies bieden, ook na de bouw van de woning.

De juiste prijs

De prijs van oude materialen wordt sterk bepaald door de leeftijd, de uniciteit, de originaliteit, … van het materiaal. “Soms is de prijs zelfs ondergeschikt aan het unieke karakter.
Daarenboven hebben heel wat mensen het verkeerde beeld dat oude materialen duurder zijn dan nieuwe. Bij de vaak voorkomende materialen zoals bakstenen, dakpannen en vloeren is dat zeker niet altijd zo,” besluit Yves Sylverans.

Baksteen

Gerecupereerde bakstenen worden het vaakst toegepast. Kies voor een kwaliteitshandelaar, alleen dan ben je er zeker van dat de producten op hun bruikbaarheid geselecteerd zijn. De leverancier blijft ook 10 jaar verantwoordelijk voor de producten die hij levert.
Ga je zelf aan de slag om een woning af te breken, controleer de stenen dan op eventuele vorstbeschadiging. Dat kan door ze tegen elkaar te slaan. Wanneer je een doffe klank hoort, zijn ze niet meer bruikbaar voor buitenmetselwerk, maar wel nog voor gebruik in het interieur, bijvoorbeeld voor de keuken of een schoorsteenmantel.
Goed om weten is dat er vandaag ook al heel wat baksteenproducenten ‘nieuwe’ oude steen aanbieden. Dit zijn stenen die volgens de actuele kwaliteitsnormen zijn vervaardigd, maar die wel de uitstraling en charme hebben van de bakstenen van weleer.

Tegels

Terracottategels, oude natuursteen, … zijn soms niet maat- en vormvast. Laat je architect op tijd weten dat je een gerecupereerde vloerbekleding wilt gebruiken. De architect dient hierbij ook rekening te houden met de vloerdikte.
Laat de vloeren door een vakman plaatsen. Een juiste plaatsing is onontbeerlijk voor een mooi resultaat.

Wandtegels

Artisanale tegels zoals de gekende ‘Hollandse witjes’, getrommelde marmertegels of manueel vervaardigde Spaanse tegels kunnen een keuken, badkamer of zelfs wellnessruimte een heel aparte uitstraling geven.
Laat de tegels enkel plaatsen door een ervaren vakman en laat eventueel zelfs een plaatsingsplan opmaken door de (interieur)architect.

Oude plankenvloer

Een echte oude plankenvloer – zoals een Versailles-parket – biedt een ongeëvenaard, doorleefd karakter. Nadeel is de vaak hoge kost per vierkante meter. Een alternatief zijn de vloeren die verzaagd worden van oude balken uit treinwagons. Het resultaat is eveneens een doorleefde houten vloer, maar omdat de planken dunner zijn is de kostprijs ook geringer.
De oude vloeren worden gerecupereerd en schoongemaakt door de handelaar, zodat je ze terug kan behandelen op de manier die je zelf wilt (boenen, oliën, …). Schoonmaken betekent in dit geval dat de planken hun originele patine terugkrijgen door ze te schaven en te behandelen volgens de smaak van de klant.
Hou bij de aankoop van een oude plankenvloer rekening met de dikte. Let er verder op dat de planken niet te fel beschadigd zijn.
Zorg ervoor dat het hout na de levering enkele weken kan acclimatiseren aan de ruimte waar de plankenvloer komt. Zo kan het vochtgehalte in het hout zich aanpassen.

Verouderde parketvloer

Deze houten vloeren lijken eeuwenoud te zijn, maar zijn in feite maar heel recent vervaardigd. Het houten oppervlak krijgt echter een behandeling waardoor het een oude look krijgt. Een voordeel van deze nieuwe ‘oude’ vloeren is dat er een ruimer kleuraanbod is en dat er vaak ook systeemuitvoeringen beschikbaar zijn (meerlagig parket dat de stabiliteit bevordert of kliksystemen die de plaatsing vereenvoudigen).

Houten balken

Kies je houten balken tijdig. De metselaar moet ze al hebben om mee in te werken tijdens de ruwbouwwerken. Laat de balken na het inmetselen afschermen met karton of een ander dampopen materiaal. Kies zeker niet voor plastic, dat kan nefaste gevolgen hebben voor het uitzicht van het hout aangezien het vocht gevangen zit.
Let er bij de keuze van de balken ook op dat ze niet aangetast zijn door rot of insecten.

Deuren

Ook hier geldt dat je de deuren best al koopt voor je de architect aan de slag laat gaan. Oude deuren hebben meestal geen standaardmaten en de architect moet rekening kunnen houden met de werkelijke maten.
Kieren en openingen in de deuren worden bij de kwaliteitshandelaars hermaakt en aangepast zodat ze voldoen aan de hedendaagse eisen.

Trappen

Doorgaans wordt een trap uiterst nauwkeurig opgemeten na de voltooiing van de ruwbouwwerken en zelfs al een deel van de afwerking. Wanneer je een oude trap recupereert, moet er in de omgekeerde richting worden gedacht. De ruwbouw moet als het ware nauwkeurig rond de trap worden gebouwd.
Laat een gerecupereerde trap ook grondig nakijken door een schrijnwerker. Er bestaan tal van trucjes om krakende treden te verhelpen. Wanneer de trap al wordt geplaatst in de afwerkingsfase bescherm hem dan afdoende – bijvoorbeeld met karton – om beschadiging te voorkomen.

Schouwen

Nog zo’n element dat je best al gekozen of gekocht heb voor de (interieur)architect aan het ontwerpen gaat. De schouw zal dan beter tot zijn recht komen.
Een andere optie is een verouderde schouw op maat te laten maken. Dit betekent niet noodzakelijk dat de schouw dan goedkoper uitvalt dan een echt jarenoud exemplaar.
Antieke haardplaten worden ook graag gebruikt als decoratief element in bijvoorbeeld een dampkap.

Gietijzeren radiatoren

Wees ook voorzichtig bij wie je een oude radiator aankoopt. Een goede handelaar brengt de radiatoren technisch in orde: dichtingen worden nagekeken, lekken hersteld, …
Vandaag bestaan er ook reproducties van oude gietijzeren modellen. Ze worden op maat en naar kleurkeuze van de klant gemaakt. Deze reproducties warmen geleidelijk op, maar behouden hun warmte veel langer (hoog rendement). Een voordeel van deze reproducties is dat je voor de volledige woning dezelfde radiatoren kan gebruiken, dat is niet altijd mogelijk bij de oude modellen. Ook bij de reproducties zijn bijpassende kranen en glazen voetjes leverbaar.

Ornamenten en decoratiematerialen

Een oud wasbakje, een oude vaas, … er zijn tal van curiosa die het interieur of de tuin een meerwaarde kunnen geven. Vaak zijn ze een blikvanger in de inrichting. Dat betekent ook weer dat je ze gekozen moet hebben voordat met het ontwerp wordt gestart. Op die manier kan de ontwerper er rekening mee houden.
Daarnaast zijn er nog tal van decoratiematerialen die kunnen zorgen voor een ‘finishing touch’, denk maar aan oude houten wandbekleding, authentiek deur- en raambeslag, retro keuken- en badkamerkranen, werkbladen, douchebakken, …

Glas-in-lood

Authentiek glas-in-lood is heel moeilijk op de kop te tikken. Bovendien heb je daarbij het nadeel dat het nog om enkel glas gaat en dat voldoet niet meer aan de actuele energie-eisen. Het is dus enkel bruikbaar voor interieurtoepassingen.
Wil je per se in de buitengevel glas-in-lood, dan laat je het best inwerken in de spouw van je beglazing. Er bestaan vandaag ook al bedrijven die zich specialiseren in dergelijke glas-in-loodtoepassingen.