Grond voor betaalbare woningen
Vlaams minister van Wonen Freya Van den Bossche maakt 50 miljoen euro vrij voor de aankoop van bouwgronden in gemeenten en regio’s met hoge grondprijzen. Op die manier kunnen belangrijke percelen versneld worden ingezet voor de bouw van sociale woningen, studentenkamers, zorgvoorzieningen en betaalbare privé-woningen.
‘Zo kunnen we ook in dure streken zoals de Vlaamse rand, de studentensteden of de kustregio meer betaalbare woningen op de markt brengen en tegelijk zorgen voor gemengde, leefbare wijken’, zegt Van den Bossche. ‘Bovendien zullen dreigende stadskankers snel worden aangepakt.
Op voorstel van Van den Bossche heeft de Vlaamse regering beslist om een fonds op te richten dat in bepaalde gebieden strategische gronden kan aankopen, verkavelen en doorverkopen aan sociale huisvestingsmaatschappijen en privé-ontwikkelaars. De lijst met gemeenten zal later worden vastgelegd, maar het staat vast dat het om regio’s gaat waar de prijs van de bouwgrond erg hoog is of sterk stijgt. Het fonds krijgt een startkapitaal van 50 miljoen euro, dat door de doorverkoop van de gronden continu wordt aangevuld en zo kan blijven investeren in de verwerving van gronden.
Verdrievoudiging grondprijs
Om een actief en creatief woonbeleid te voeren is het essentieel om strategische gronden aan te kopen. In bepaalde streken van Vlaanderen worden de gronden immers zo duur dat zelfs sociale huisvestingsmaatschappijen het soms moeilijk hebben om nieuwe gronden te verwerven als er zich kansen aandienen. De afgelopen tien jaar is de grondprijs in Vlaanderen verdrievoudigd. Zeker in de kustregio, de steden en de stedelijke randgebieden liggen de grondprijzen bijzonder hoog. Bovendien neemt de druk op de woonmarkt in deze gebieden nog toe, bijvoorbeeld door de groeiende studentenpopulaties in de steden, de tweede verblijven aan de kust of de Europese ambtenaren in de Brusselse rand. Terwijl er vroeger veel werd geïnvesteerd in de verwerving van strategische gronden, zien we dat dit nu nog amper gebeurt.
Hoewel er grote budgetten voorzien zijn om sociale woningen te bouwen, is de grondprijs dus soms een rem op de realisatie van sociale bouwprojecten. Zeker als het om grote percelen gaat is het niet altijd evident om snelle aankopen te doen. Een fonds dat de nodige budgetten heeft kan heel snel en soepel inspelen op de markt en de gronden aankopen als die beschikbaar zijn. Daarna kan bekeken worden hoe ze best worden ingezet.
Het nieuwe fonds zal een deel van de aangekochte gronden ter beschikking stellen van de sociale huisvestingsmaatschappijen, die de grond pas later terugbetalen. “We nemen een belangrijke hinderpaal weg voor de bouw van nieuwe sociale woningen”, zegt Van den Bossche. “Deze beslissing zal in belangrijke mate bijdragen om onze doelstelling om tegen 2020 onder meer 37.000 nieuwe sociale huurwoningen en 21.000 sociale koopwoningen te realiseren.”
Doorverkopen
Daarnaast kan het fonds gronden doorverkopen aan pakweg universiteiten voor de bouw van studentenhuisvesting of aan zorginstellingen voor de bouw van bvb serviceflats. Een ander deel van de gronden kan ook aan privé-ontwikkelaars worden verkocht die ze, al dan niet met woningen, opnieuw op de markt kunnen brengen.
“Zo zorgen we voor een extra aanbod van betaalbare woningen in dure regio’s”, zegt Van den Bossche. “Bovendien kan een slimme verdeling van de aangekochte gronden tussen sociale woningen en andere vormen van huisvesting, zoals studentenkamers of gewone gezinswoningen, zorgen voor de juiste sociale mix. Dat is broodnodig voor de leefbaarheid van een buurt.”
Het fonds kan ook een rol spelen in stadsvernieuwingsprojecten, door braakliggende percelen op te sporen en creatief te ontwikkelen. Een voorbeeld is de Vaartkom in Leuven, waar een groot stadsvernieuwingsproject in de steigers staat op de oude terreinen van AB Inbev. Een aantal percelen hebben nog geen bestemming gekregen, en daar zou het fonds bijvoorbeeld een rol in kunnen spelen door te zorgen voor een gemengde ontwikkeling met sociale woningen en andere vormen van huisvesting. Ook in de Vlaamse rand rond Brussel kan het fonds een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van betaalbare woongelegenheden.
Ook Vlaams minister van Vlaamse Rand Geert Bourgeois is verheugd over deze beslissing: “De Vlaamse Rand wordt geconfronteerd met een ‘stadsvlucht’; het aanbod van woongelegenheden is zeer schaars, wat aanzienlijke stijgingen van de woning – en grondprijzen met zich mee brengt. Vlabinvest probeert dit verdringingseffect te verzachten en tegelijk zo bij te dragen aan het behoud van het Vlaamse karakter van de Rand door mensen uit deze streek in staat te stellen hier te blijven wonen.”
