Financiele aspecten

Geniet van een restauratiepremie voor beschermde monumenten

Een oude boerderij, een karaktervolle woning in de stad,… ze hebben allemaal hun eigen charme en vinden dus gemakkelijk gegadigden om ze op te knappen. Vaak zijn dergelijke gebouwen ook beschermd als monument. Je kan dan niet altijd aanpassen wat je wilt, maar kan daarentegen wel genieten van een restauratiepremie. Onze specialist geeft een woordje uitleg.


Eerst en vooral is het belangrijk te weten wat restauratiewerken precies zijn. Volgens het Besluit van de Vlaamse regering van 14 december 2001 (gewijzigd bij besluit van de Vlaamse regering van 20 september 2002) zijn dit:

  • Werkzaamheden in onroerende staat voor het behoud, de instandhouding of het herstel van een beschermd monument of van een gedeelte daarvan, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, die nodig zijn omwille van zijn artistieke, wetenschappelijke, historische, volkskundige, industrieel-archeologische of andere sociaal-culturele waarde;
     
  • Werkzaamheden en diensten, vereist voor de voorbereiding en uitvoering van de hierboven vermelde werkzaamheden of die vereist zijn voor het onderzoek, de documentatie, de ontsluiting, de toegankelijkheid, de bereikbaarheid, de herbestemming of de valorisatie van een beschermd monument, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken.


Restauratiepremie

Restauratiewerkzaamheden die in aanmerking komen voor een restauratiepremie, moeten betrekking hebben op:

  1. De beveiliging en de stabiliteit van het monument, onder meer door onderstuttingen, afschermingen, verstevigingen, onderkappingen,…;
  2. De beveiliging tegen brand, vandalisme en diefstal;
  3. De beveiliging van het monument tegen ongunstige weersomstandigheden en natuurrampen, door o.a. daken te dichten, muuropeningen te sluiten, voorzieningen voor afwatering, goten en aflopen aan te brengen en te herstellen, te beveiligen tegen insijpelingen, opstijgend grondwater te bestrijden, te beveiligen tegen blikseminslag en stormschade;
  4. De toegankelijkheid en bereikbaarheid van het monument met het oog op zijn instandhouding en onderhoud;
  5. De behandeling van waardevolle elementen van het monument onder meer door verharding, houtworm-  en zwambestrijding;
  6. Het herstel van nog aanwezige waardevolle elementen van het monument;
  7. De vervanging van nog aanwezige elementen van het monument die niet meer hersteld kunnen worden;
  8. Het opnieuw aanbrengen van ontbrekende waardevolle elementen
  9. Het verwijderen van storende elementen, het wegwerken van onoordeelkundig uitgevoerde ingrepen, het wegwerken of aan het zicht onttrekken van misplaatste toevoegsels;
  10. De eerste afwerking die deel uitmaakt van de restauratiewerkzaamheden;
  11. Visuele, grafische of digitale registratie van de restauratiewerkzaamheden en vondsten door middel van foto-opnamen, video-opnamen, opmetingen en dergelijke;
  12. Werkzaamheden die de toegankelijkheid van het beschermde monument verbeteren;


Restauratiedossier

Wanneer de geplande werken aan deze voorwaarden voldoen, kom je in aanmerking voor een restauratiepremie. Hiervoor dien je een restauratiedossier samen te stellen. Dit dient volgende zes essentiële elementen te bevatten:


1. de bouwhistorische nota

Deze nota moet gebaseerd zijn op geschreven en/of iconografische bronnen, op archeologische bevindingen of sporen die nog in het monument te vinden zijn. Bedoeling is dat zo een duidelijke schets ontstaat van de ontwikkeling van het monument vanaf zijn ontstaan tot de huidige toestand.


2. de opmetingsplannen en inventaris

Deze opmetingsplannen geven de bestaande toestand weer van de te restaureren delen van het monument. Voeg er een situerings- en een oriëntatieplan bij, een plattegrond per bouwlaag, een beschrijving van gevels en bedakingen, langs- en dwarsdoorsneden, en eventueel details van de constructie van het historisch interieur. Vermeld tevens het materiaalgebruik, de toegepaste technieken, mogelijke verzakkingen, barsten, scheuren of leemten.

Maak een inventaris op van de interieurelementen die behouden en/of hergebruikt moeten worden : deuren, vensters, luiken met hang- en sluitwerk, schilderingen, tegels, zolderingen, trappen,…


3. de diagnosenota

Deze nota moet inzicht verschaffen in de technische en de fysische problemen van het beschermde monument. Bovendien vormt deze nota een scharnierfase in het restauratiedossier, waarbij al de vaststellingen worden omgezet in een restauratieprogramma.


4. Het bestemmingsplan

In dit plan beschrijft men de huidige en/of toekomstige (her)bestemming van het beschemde monument.


5. De verantwoordingsnota

In deze nota geeft u aan waarom, hoe en in welke mate er gerestaureerd wordt. Maak het verband duidelijk tussen de gegevens over het monument, zijn toekomstige bestemming en de ingreep. Verantwoord en verwoord de restauratieoptie voor het geheel én per ingreep waarvoor een restauratiepremie wordt aangevraagd. Beschrijf de betekeniswaarde van de voorgestelde werken en schets het toekomstige uitzicht van het monument, vertrekkend van het verleden. Geef een verantwoording voor een mogelijke fasering, waarbij u rekening houdt met de budgettaire haalbaarheid, de uitvoeringstermijn en de dringende instandhoudingswerken.


6. Het restauratiedossier

In dit dossier beschrijf je de restauratiewerkzaamheden en/of diensten die uitgevoerd moeten worden. Het bevat :

  • De algemene administratieve en contractuele bepalingen;
  • De restauratieplannen met aanduiding van de uit te voeren ingrepen, wijzigingen in het materiaal, in het gebruik of in de functie, en van eventuele reconstructies;
  • De bestekken met een beschrijving per post van de restauratiewerkzaamheden en -technieken;
  • Een vermelding van de ingrepen waarvoor de uitvoerder vooraf bewijsstukken, referenties, modellen en monsters ter goedkeuring moet voorleggen;
  • Een meetstaat met de uit te voeren hoeveelheden, opgesteld per post;
  • Een raming per post met hoeveelheden, eenheidsprijzen en het totaalbedrag per post.


Restauratiepremie aanvraag

De restauratiepremie kan aangevraagd worden door iedere eigenaar of erfpachthouder van een beschermd monument die tegelijkertijd ook opdrachtgever is voor de restauratiewerken en er dus ook de kosten van draagt.

De restauratiepremie kan overigens ook gecombineerd worden met een onderhoudspremie, zolang beide premies geen betrekking hebben op dezelfde werken en het niet om kosten gaat waarvoor een fiscale aftrek wordt gevraagd.

De gewone premie bedraagt 40% van de kostenraming, tenminste als de premienemer een natuurlijk persoon, een privaatrechtelijke rechtspersoon of een autonoom provincie- of gemeentebedrijf met rechtspersoonlijkheid is.
Het Vlaams Gewest neemt 25% van deze premie voor zijn rekening, de provincie en de gemeente waarin het monument gelegen is dragen elk 7,5%.

In welbepaalde gevallen echter zal er een verhoogde premie van 80% toegekend worden en meer bepaald:

  • Voor maalvaardige molens of restauratiewerkzaamheden die de molen maalvaardig maken én opengesteld worden voor het publiek;
  • Voor monumenten zonder economisch nut, die niet verhuurd worden én die zichtbaar zijn van op de openbare weg of permanent toegankelijk zijn voor het publiek.

De premie wordt berekend op basis van een kostenraming, verhoogd met 10 % voor algemene kosten. Hieronder vallen: het ereloon van de ontwerper, de kosten voor een veiligheidscoördinator, de kosten om het dossier, de plannen en de bestekken op te maken en te verspreiden. Prijsverhogingen die niet het gevolg zijn van de stijging van lonen en materialen, komen niet in aanmerking voor de restauratiepremie. Indien je geen BTW kan terugvorderen, dan zal de kostenraming ook verhoogd worden met het toepasselijke BTW-percentage.

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in