Woonbesprekingen

BEN-renovatie: Een warme muts voor de woning

In deze reeks neemt architect Christophe Debrabander ons mee in zijn verbouwavontuur. Hij renoveert een oude woning tot een BEN-woning. De eerste stap in het BEN (Bijna Energie Neutraal) renoveren is een warme muts voor de vakantiewoning.
We hebben vorige maand al een tipje van de sluier gelicht: het energiecertificaat op moment van verkoop was absoluut niet positief. De schaallijn op het certificaat loopt van 0 tot 700, naast deze schaallijn staat boven het rood de pijl met de waarde: 875. Dit is nog eens 25% slechter dan de slechtste waarde. Als je dit verslag ziet, besef je dat er werk aan de winkel is!
 
Ook de verslaggever moet dit gezien hebben: bij het EPC-certificaat had hij een bijlage toegevoegd hoe de woning in 4 stappen meer dan 80% energiezuiniger kan worden gemaakt: 4 stappen van EPC waarde 875 naar 157 kWh/m².

Verslaggever met meerwaarde

In het stappenplan stelt de verslaggever voor om eerst de verwarming aan te pakken.  De mazoutkachel, de kolenkachel en de elektrische vuurtjes vervangen door een condensatieketel op aardgas geeft een daling van bijna 50%. Klinkt logisch.
Maar dat is gelukkig niet wat de trias energetica ons voorschrijft. Om dit huis zonder isolatie en vol kieren en spleten te verwarmen, hebben we een vrij zwaar vermogen nodig, we gaan dus eerst isoleren alvorens de ketel te kiezen.
Deze kritische noot mag de goede intentie van de bijlage echter niet overschaduwen. Voor mij was het een zeer positieve ervaring dat de verslaggever al een eerste voorstel deed om deze woning 80% zuiniger te maken, dit is duidelijk een verslaggever met weerwaarde!
Maar wij willen meer, wij willen een woning die er staat voor de komende 50 jaar, deze renovatie moet voldoen aan de BEN-norm voor nieuwbouw. Alleen zo kunnen we het allerhoogste comfort garanderen aan onze vakantiegangers, zomer én winter.

Warme muts

De eerste grote stap is bepalen hoe we de goede isolatielaag gaan aanbrengen: Gaan we de woning langs binnen isoleren? Gaan we de luchtspouw isoleren zodat er geen nieuwe afwerking nodig is? Kiezen we voor buitenisolatie gecombineerd met een nieuwe gevelafwerking?

Om deze vragen te beantwoorden houden we onder andere rekening met de indeling van de woning: de oppervlakte van de slaapkamers is perfect wat we nodig hebben en de muren en plafonds van de slaapkamers zijn in goede staat. Ook binnenmaten van de eetplaats en zitplaats moeten behouden blijven, deze zijn nu perfect voor de maximale bezetting van onze vakantiewoning: 8 personen (volwassenen en/of kinderen) en 2 kleine kinderen.
De gehele woning heeft wel een opfrissing nodig. Binnen kunnen we dat gemakkelijk doen met een laagje verf op de muren, maar buiten kiezen we niet graag voor verf omdat we geen onderhoud willen aan de gevels.
Als laatste hebben we ook de meevaller dat er geen rooilijn is en dat de woning voldoende ver van de perceelgrenzen staat, we kunnen overal gemakkelijk 32 cm uitbreiden.

Beter dan de BEN-norm

Alles in acht genomen valt de keuze dus op een jas van 18 cm glaswol tegen de bestaande gevelsteen. Die isolatielaag werken we af met een luchtspouw en een nieuwe gevelsteen. Een nieuwe fundering van 32cm moet deze nieuwe gevel dragen. We hebben voor de isolatie gekozen voor Mupan Façade van isover met lambdawaarde 0,032. Deze isolatie is licht indrukbaar zodat we een betere aansluiting hebben tegen de oneffenheden van de bestaande buitengevel. De U-waarde scoort een pak beter dan de norm voor BEN nieuwbouw: de totale muur komt nu op 0,14 W/m²K!
In het dak kiezen we voor 36 cm isolatie, goed voor U-waarde 0,10 W/m²K. Ook de vloer gaan we volledig kunnen isoleren tot een U-waarde 0,24 W/m²K en het buitenschrijnwerk krijgt drievoudig glas met U-waarde 0,6. Al deze oplossingen scoren beter dan wat de norm van 2021 ons voorschrijft.

Koudebrugvrij bouwen

Tijdens aanpassingswerken aan de achtergevel (we gaan een schuifraam bijsteken in de keuken) werd mijn vermoeden bevestigd, de woning zat vol koudebruggen: rond het buitenschrijnwerk was de spouw dicht gemetseld tot aan de gevelsteen. Gelukkig kiezen we nu voor buitenisolatie, zo zijn we zeker dat er geen koudebruggen meer zijn tussen muur en dak, geen koudebruggen rond het buitenschrijnwerk.De hele isolatieschil zal perfect doorlopen, behalve aan de muurvoet. Voor deze bouwknoop rekenen we op de weg van de minste weerstand. Men spreekt van een EPB-aanvaarde bouwknoop wanneer de lengte die de warmte van binnen tot buiten moet afleggen groter dan of gelijk is aan 1 meter. De nieuwe spouwisolatie loopt door tot op de nieuwe fundering, waardoor de warmte 1 meter moet afleggen om rond de muurvoetisolatie van binnen naar buiten te geraken. Hiermee voldoen we ook op vlak van bouwknopen aan de EPB-eisen, we zijn zeker dat het warmteverlies ook aan de muurvoet heel beperkt is gebleven.

De isolatiemantel is getekend, volgende keer nemen we je mee in de EPB-cijfers: hoe ziet onze BEN vakantiewoning eruit in de EPB software?
Volg ook onze maandelijkse update op Meeroverepb.be.
 
Hopelijk kunnen we hiermee weerom veel mensen inspireren om de stap te zetten naar energiezuinige totaalverbouwingen.
Auteur: Christophe Debrabander - maart 2015

Stap voor stap naar een BEN-renovatie

In deze artikelenreeks neemt architect Christophe Debrabander je mee in een energetische transformatie: een 50 jaar oude woning met EPC 875 kWh/m²jaar wordt omgevormd tot een BEN vakantiewoning!

Eerder verschenen in deze reeks:

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in