Artstone: Wat zijn die witte vlekken op mijn betontegels of -klinkers?
WITTE UITSLAG OP BETON IS ALTIJD SLECHTS TIJDELIJK
Beton wordt gemaakt door vermenging van zand, grind, cement en water. Zo gezien is het eigenlijk een natuurproduct. En net als bij sommige andere processen, bijv. de fabricage van wijn, zijn er altijd bepaalde factoren die je niet in de hand hebt. De natuur gaat zijn eigen gang. In beton komt dat tot uiting in het uittreden van vrije kalk, die storende vlekken kan veroorzaken, de zgn. witte uitslag.
Hoe ontstaat het?
Van de vier basiscomponenten is cement in dit geval de boosdoener. Door een chemische reactie met water wordt vrije kalk gevormd, die zich op het betonoppervlak afzet. Dat kan gebeuren bij de productie, door het aanmaakwater (primaire uitslag), of later door regen (secundaire uitslag). De kalkafzetting gaat daarna een reactie aan met kooldioxide uit de lucht, waardoor een onoplosbaar calciumcarbonaat ontstaat. Een euvel waaraan ook de producten uit onze bedrijven niet altijd ontkomen. Wanneer ontstaat het? Niet of nauwelijks tijdens de productie, al wordt dat vaak gedacht. De zeer goede verdichting van de mortel en de lage watercementfactor (ca. 0,3) werken bijzonder gunstig op het tegengaan van witte uitslag. Primaire uitbloeiing is daardoor bij de productie van betonproducten zo goed als uitgesloten. Dat ook deze elementen van uitslag te lijden hebben komt voornamelijk omdat na de productie de chemische reactie van cement en water gewoon doorgaat. Tijdens de opslag of na plaatsing wordt voortdurend water aan de lucht onttrokken. Vooral tijdens regenbuien wordt een overmaat van water door betonproducten opgenomen, dat na de bui weer wordt afgesloten, met als gevolg de zgn. secundaire uitbloeiing.
Wat is er aan te doen?
Weinig of niets. Calciumcarbonaat is praktisch niet van het betonoppervlak te verwijderen, zonder het product zelf aan te tasten. Het enige dat helpt is: GEDULD. Want alle witte uitslag verdwijnt op den duur vanzelf. De chemische verklaring hiervoor is dat door voortdurend contact met de lucht steeds meer kooldioxide wordt toegevoegd, waardoor het calciumcarbonaat langzaam wordt omgezet tot calciumhydrogeencarbonaat, dat wel in water oplosbaar is. Hoelang het duurt voordat witte uitslag van betonproducten verdwenen is, valt moeilijk te voorspellen. Dat hangt af van bijv. de intensiteit van het verkeer dat erop plaatsvindt, maar ook van atmosferische omstandigheden. Het is nl. gebleken dat zure verontreinigingen, zoals koolzuur en zwaveldioxide, het oplossen van witte uitslag bespoedigen. Met andere woorden, het verdwijnt sneller op plaatsen met veel industrie als in gebieden met veel zuivere zee- of berglucht. Maar belangrijk om te weten is dat witte kalkuitbloei géén negatief effect heeft op de sterkte of duurzaamheid van een product.
