Kiezen voor een vaste of variabele rentevoet?

De rentevoet is vriend en vijand voor iedereen die een lening afsluit. Welk type rentevoet kiezen? Zal-ie stijgen of dalen? Al die factoren spelen een rol om tot een geknipte hypotheeklening te komen. Hier volgt een betere inkijk in het wondere spel van de rentevoet.


De rentevoet speelt een sleutelrol in de hypothecaire lening. Dit percentage bepaalt wat je de bank moet betalen voor je lening. Telkens je geld leent van een bank komt er dus een rentevoet aan te pas. Bij de aankoop van een onroerend goed, wordt de rentevoet doorgaans op 3 formules toegepast: de klassieke lening met vaste maandelijkse afbetalingen, de kapitaalsaflossing en het aflossingsvrij krediet. De rente zal bij deze formules gaan bepalen hoe het bedrag dat je dient betalen evolueert.

Vast vs variabel
Het feit of de rente vast of variabel is, speelt hierbij een bepalende rol. Een vaste rente blijft gedurende de hele looptijd van de lening vast. Je weet zo perfect welk bedrag je iedere maand moet afbetalen. Je hebt met andere woorden een zekerheid om je budgettering op te maken. Daar tegenover staat dat je niet kan profiteren van de daling van de rente.

Een variabele rentevoet is vatbaar voor verandering. Dit in positieve of negatieve zin. De termijnen voor die verandering worden in de leningsformule vastgelegd. De kortste termijn is een jaarlijkse aanpasbaarheid. Om te vermijden dat je hier voor grote verrassingen komt te staan, laat je best een grens inbouwen – cap in het vakjargon – met hoeveel procent de lening mag stijgen. Bij een cap 3 bijvoorbeeld, kan de intrest maximaal met 3% stijgen.
Wettelijk gezien mag de intrest overigens maar met 1% stijgen in de eerste drie jaren van de looptijd, ook al stijgt de rente het eerste jaar met meer dan 5%.

Jaarlijks aanpasbaar
De jaarlijks variabele rentevoet wordt momenteel minder toegepast omdat het verschil tussen een variabele en een vaste rentevoet heel klein is. Je bent momenteel dus beter af met een vaste rente dan met een variabele rentevoet omdat die bij een stijging hoger kan uitvallen dan de vaste rentevoet momenteel staat.

Variabele formules
Naast de jaarlijks aanpasbare formules bestaan er nog tal van andere variabele leningsformules. Bij iedere bank vind je wel formules met een 3-jaarlijkse, 5-jaarlijkse aanpassing of 10-jaarlijks met daarna een 5-jaarlijkse aanpasbaar (10-5-5). Hoeveel te veiliger je het op het vlak van renteaanpassingen speelt, des te duurder je natuurlijk zal lenen.

Pro & contra
Een lening met een afbetaling die jaarlijks kan stijgen of dalen houdt natuurlijk de nodige gevaren in. Zeker wanneer er geen cap is ingebouwd, kan je na de eerste vervaldag van de lening al tegen een serieuze rentestijging aankijken. Wanneer je hier financieel niet op bent voorbereid, kan dit zware gevolgen hebben.
Daarom is het inlassen van een maximale stijging echt wel een aanrader. Je leent weliswaar een beetje duurder, maar je krijgt in ruil hiervoor meer zekerheid.

Hoger - Lager
Een rentestijging of –daling is net als de lottocijfers: onvoorspelbaar. De rente wordt beïnvloedt door verschillende factoren: de olieprijs, de inflatie, problemen in het Midden-Oosten,… Niemand heeft deze factoren in de hand.
Wanneer de rente door deze invloeden daalt of stijgt, krijg je op de vervaldag van de lening een herberekening van de rentevoet. Dit gebeurt op basis van de referte-index.
Bij het afsluiten van de hypothecaire lening werd de rente gekoppeld aan een referte-index. Voor deze referte-index wordt de index genomen van de maand voorafgaand aan de maand waarin je de lening afsluit. Deze referte-index wordt opgenomen in de akte en de kredietbrieven, zo kan hier achteraf nooit nog discussie over bestaan.

Aanpassing
Op de verjaardag van de akte wordt de referte-index vergeleken met de index van het moment. Wanneer er een stijging is van minimaal 0,25% wordt de rentevoet aangepast in positieve zin. Is er een daling van minimaal 0,25% dan daalt de rentevoet mee.
Na iedere vervaldag zal de bank de klant contacteren en een nieuwe aflossingstabel meedelen.

Accordeonkrediet
Sommige leners zijn omwille van hun financiële draagkracht al sneller geneigd om naar een goedkopere lening met een variabele rentevoet terug te grijpen. Een zware stijging van de rente kan voor hen dan nog een probleem betekenen. Een groot deel banken heeft hier een nieuwe formule voor uitgedokterd: het accordeonkrediet. Bij een stijging – of daling – van de maandlast heeft de ontlener de keuze om ofwel het bedrag van de afbetaling aan te passen, ofwel de looptijd. In het laatste geval blijft de afbetaling gelijk, maar dien je langer af te betalen bij een stijging, of minder lang bij een daling van de rente.

Waakzaam blijven
De keuze tussen een vaste of variabele rentevoet zal altijd moeilijk blijven. Voor de ene heeft de vaste formule voordelen, voor de andere de variabele. Overweeg beide pistes en maak grondig rekenwerk tussen de verschillende formules.
Houd tijdens de looptijd van de lening ook de spread (verschil) tussen vast en variabel in de gaten. Wanneer je met een variabele rentevoet na enkele jaren hoger uitkomt, kan het interessant zijn over te schakelen naar een vaste formule. Tenminste als de kosten voor deze omschakeling nog lager uitvallen dat de totale rente die je nog dient terug te betalen.