Bouwpartners: De architect

De architect zal niet alleen een creatieve bondgenoot zijn die jouw dromen en wensen omzet in plannen, maar zal bovenal een vertrouwenspersoon worden die je bijstaat in het selecteren van de juiste materialen en aannemers, het checken van de facturen, het controleren van de werken,...

Je moet als het ware op je architect kunnen bouwen. Daarom is het belangrijk dat het klikt tussen jullie en de architect. Dat is één van de punten waar je oog voor moet hebben tijdens het kennismakingsgesprek, meer nog dan voor zijn prijs. De keuze van de architect is dus deels objectief en deels subjectief.

Hoe vind je een architect?

Er zijn verschillende kanalen: op internet zijn er tal van websites waar architecten zichzelf promoten, denk maar aan de inspiratiedatabank op Habitos.be. Daarnaast zijn er de talrijke gespecialiseerde magazines. Je kan tijdens het rondrijden een leuke woning zien. Spreek dan gerust de bouwheer aan en informeer naar de architect. Hij zal je vaak met de nodige trots te woord staan. Verder is er nog de Gouden Gids (rubriek 5508). Best kies je voor een architect in de omgeving van je woning. Hij kent dan de streek, de gronden, de aannemers, de plaatselijke gebruiken en reglementen,… Wanneer je voor een specifieke bouwmethode kiest, zoals staal- of houtbouw, valt het aan te raden een architect te zoeken met de nodige ervaring in deze materie.

Bovendien kan je ook altijd een kijkje nemen op de website van de Orde van de architecten. Ook hier kan je een architect zoeken in jouw buurt.

Het kennismakingsgesprek

Om een architect te selecteren, zal je met hem moeten afspreken om kennis te maken. Tijdens zo’n gesprek zal de architect je zijn manier van werken toelichten, eerdere realisaties tonen, zijn manier van prijs zetten toelichten, maar ook al kort informeren naar jullie plannen en wensen. Probeer de architect dan zo goed mogelijk te informeren. Toon hem verzamelde foto’s, ideeën, schetsen,… Die zullen later de basis vormen voor zijn voorontwerp. Hoeveel te beter je de architect inlicht over je leefgewoonten en wensen, des te beter hij zijn voorontwerp hierop zal kunnen afstemmen. Een kennismakingsgesprek is in principe gratis.
Zit je na een kennismakingsgesprek nog met twijfels, durf dan ook andere architecten te contacteren. Wanneer je eenmaal de partner hebt gevonden met wie het klikt, kan je overgaan tot het geven van een ontwerpopdracht.

Het contract en ereloon

Wanneer je het eens bent met de architect over zijn taak en honorarium, kan je met hem een contract afsluiten waarin alle afspraken vervat zijn. De architect gebruikt hiervoor doorgaans zijn eigen contracten. Wanneer je dat wil toetsen aan een ander contract, kan je kijken naar alles wat er in een contract hoort te staan.
Zijn er nog twijfels over de budgettaire of stedenbouwkundige haalbaarheid van je project, dan kan je alvorens een contract af te sluiten de architect eerst belasten met een haalbaarheidsonderzoek. In deze fase gaat de architect na of de wensen haalbaar zijn. Mocht dat niet het geval zijn, dan kan deze beperkte opdracht je veel kosten en tijdverlies besparen.
Er bestaan geen vaste tarieven voor het ereloon van de architect. Maak daarom al van in het begin duidelijke afspraken en neem die in het contract op. Het ereloon kan op verschillende manieren bepaald worden: een vast bedrag, een percentage op de kostprijs van de woning, een uurvergoeding,…
De betaling van het ereloon gebeurt in stappen: een voorschot, 20% na het voorontwerp, 20% na het indienden van de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag, 20% na het opmaken van de bestekken en meetstaten, 30% naarmate de werken vorderen en het saldo bij de volledige oplevering.

Taken van de architect

Eerst maakt de architect een voorontwerp. Na de evaluatie van het voorontwerp kan je nog zaken eenvoudig aanpassen. De in samenspraak goedgekeurde versie vult de architect aan met de beschrijving van de materialen en de kostenraming. Wanneer het budget met meer dan 10% wordt overschreden, moet hij je verwittigen. Daarna stelt hij een dossier samen voor de stedenbouwkundige aanvraag. Indien je een stedenbouwkundige vergunning ontvangt, maakt de architect een uitvoeringsdossier op. Naast de uitvoeringsplannen en detailtekeningen bevat deze het bestek (of lastenboek) en eventueel een samenvattende opmetingsstaat. Samen bespreek je offertes van de aannemers.

De controlefunctie

Na het tekenen van het aannemingscontract kunnen de werken starten. Wettelijk is de architect verplicht om deze te controleren. Hij inspecteert de aannemers en voorkomt problemen of lost ze op. In een werfverslag moet hij alles bijhouden. Indien de architect niet aan je verwachtingen voldoet, moet je hem hiervan op de hoogte brengen. Dit doe je best schriftelijk. Na de voorlopige oplevering controleer je samen met de architect of alle werken uitgevoerd zijn volgens de vereiste kwaliteitsnormen. Hiervan wordt en proces-verbaal opgesteld, die alle partijen moeten tekenen. Na de verloop van een vast te stellen termijn volgt de definitieve oplevering. Dit kan stilzwijgend gebeuren of gepaard gaan met een laatste bezoek met de architect aan de woning.