Woonbesprekingen

Binnenkijken bij: Transparante vierkanten met inhoud

Ogenschijnlijk ziet deze constructie er vrij eenvoudig uit. Het lijkt hier immers te gaan over gelijke vierkanten die steeds terugkeren, verpakt in een stalen geraamte. Dat er echter heel wat meer bij komt kijken, daar kan Arjaan De Feyter over meespreken. Samen met zijn vrouw Liesbet verbouwde hij deze woning, oorspronkelijk uit 1969, eigenhandig tot een eigentijds woon- en werkgeheel.

In Halle-Zoersel, waar deze woning staat, is het huis van Arjaan en Liesbet vrij bekend. Het staat er immers al sinds 1969. Zo’n veertig jaar geleden bedacht architect Herman Andriessen een innovatief woonconcept op basis van staalskeletbouw en industriële materialen. Het resultaat: twee keer negen vierkanten van 3,60 bij 3,60 meter. Op de eerste verdieping was plaats voor alle woonfuncties, op de gelijkvloerse verdieping bevonden zich een inkomhal, een trap, een berging en voor het overige een open gaanderij die dienst deed als carport.

Fouten

Het idee van de architect was zijn tijd ver vooruit. Misschien was het zelfs iets te ambitieus, want de uitvoering bleek vol fouten te zitten. “Het staal liep gewoon ononderbroken door van binnen naar buiten”, vertelt Arjaan. “Toen we het huis kochten, konden we dan ook heel wat koudebruggen waarnemen. Er waren ook heel wat problemen met condensatie en insijpelend vocht, waardoor de hele constructie aangetast werd. De isolatie was eveneens verkeerd aangebracht, waardoor alle warmte verloren ging. Tot overmaat van ramp was de benedenverdieping na Andriessens dood volledig dichtgebouwd in een soort fermettestijl, waardoor het oorspronkelijke idee nauwelijks nog te herkennen was. Al die factoren samen zorgden ervoor dat het huis in een erbarmelijke staat verkeerde toen wij het kochten.”

Hedendaagse normen

“Wanneer andere mensen een woning zien in een staat zoals de onze toen was, zouden veel van hen meteen beslissen om het te slopen. Dat was ook hier de meest logische keuze”, gaat Arjaan verder. “Daar wilde ik echter niet van weten. Aangezien ik beroepshalve zelf met architectuur bezig ben, vond ik het een enorme uitdaging om deze woning grondig onder handen te nemen. Het basisconcept was immers zeer interessant. Tijdens mijn opleiding had ik al een maquette gemaakt van een woning in een gelijkaardige stijl en ik droomde er sindsdien van om ooit zoiets te kunnen verwezenlijken. Bovendien beschouw ik de woning ook als een soort patrimonium van deze streek dat niet zomaar verloren mag gaan. Het kwam er vooral op aan om oplossingen te vinden voor de oorspronkelijke fouten en het huis helemaal leefbaar te maken volgens de hedendaagse normen.”

Volledig gestript

Vol goede moed begonnen Arjaan en Liesbet aan de verbouwingen. Verbouwingen die zo grondig waren dat we het bijna nieuwbouw zouden kunnen noemen. “We hebben alles gestript en weer volledig open gelegd”, aldus Arjaan. “Het enige dat overbleef, was de basisstructuur. Al hebben we die ook zeer grondig moeten aanpakken, want alles was zwaar aangetast. De staalstructuur werd langs binnen volledig ingespoten met een soort polymeer, waardoor de ‘koudebruggen’ bijna volledig weggewerkt werden”, vertelt Arjaan. “Het staal van buiten naar binnen laten doorlopen zonder één van beide te isoleren, kan dus niet. Hier kozen we ervoor om de staalstructuur naar buiten te trekken en enkel de binnenkant te isoleren. Ook de verwarming was compleet gedateerd en dus hebben we die vervangen door vloerverwarming. En de oorspronkelijke panelen uit polyester – een principe dat Andriessen uit de industriële sector gehaald had maar dat totaal geen isolatie bood – hebben we vervangen door panelen uit Reglit: extra klaar glas met een superisolerende tussenlaag en waarop geen condensatie zichtbaar is.”

Onzichtbaar glas

Een ander belangrijk verschil met het originele ontwerp is het feit dat de benedenverdieping grotendeels afgesloten is met glas. “Ik wou terug naar de openheid van in het begin in plaats van de dichtgebouwde constructie achteraf, maar tegelijk was het een uitgelezen kans om de benedenverdieping als kantoorruimte te benutten”, legt Arjaan uit. “Als compromis hebben we daarom bijna de volledige benedenverdieping voorzien van helder hoogrendementsglas. Door dit zeer gedetailleerd uit te werken en het glas zelfs tot voorbij het kader door te trekken, wordt het glas haast onzichtbaar en ontstaat een enorm open gevoel.”

Zakelijk versus warm

Het nieuwe interieur van de woning kreeg minstens even veel aandacht. Niet verwonderlijk, aangezien Arjaan nu weliswaar professioneel bezig is met totaalconcepten, maar van oorsprong vooral interieurarchitect is. “We wilden binnen twee verschillende sferen creëren”, doet hij het verhaal. “Beide verdiepingen wilden we zo open mogelijk houden, maar op de benedenverdieping – de kantoorruimte – mocht de sfeer wat zakelijker zijn, terwijl het woongedeelte op de eerste verdieping warmte moest uitstralen. Om de zakelijke sfeer te creëren, hebben we uitsluitend gekozen voor witte en lichtgrijze tinten, zoals de gegoten polyurethaanvloer en de op maat gemaakte, lichtgrijs gelakte MDF-kasten die tegelijk als scheidingswand dienst doen. Verder vallen ook de steeds terugkerende lijnen op. Het gebouw bestaat immers uit gelijke vlakken en dat wilden we in alles laten terugkomen. Over de exacte plaats en richting van de lampen of de breedte van de kasten hebben we zeer precies nagedacht, zodat alles tot in het detail klopt. Details kunnen immers het verschil maken.”

Geduldig groeien

Op de eerste verdieping heerst inderdaad een heel andere sfeer. Net zoals de benedenverdieping is die weliswaar volledig open, met uitzondering van het gedeelte met de slaapkamers en de badkamer, dat optioneel afgesloten kan worden met schuifdeuren. Schuifdeuren waarvan de rails overigens hoger dan gewoonlijk ingewerkt zijn, waardoor slechts een minieme opening in het plafond nodig is. Voor de beoogde warme sfeer in het woongedeelte zorgen onder meer de vloer uit donker getinte eik, de keuken uit moeraseik, de ingebouwde gashaard en enkele zorgvuldig uitgekozen meubels en decoraties. In de toekomst komen daar zeker nog enkele bij, maar alles op zijn tijd. “Elk stuk moet zijn verhaal hebben”, besluit Arjaan. “Ik wacht dan ook liever tot ik het ideale gevonden heb dan zomaar onmiddellijk onze woning vol te stouwen. Een huis moet immers de ruimte hebben om te groeien.”

Mis de laatste bouwnieuwtjes niet!

Ontvang onze wekelijkse updates vol nuttige tips over bouwen en verbouwen.

Wens je deze folder te lezen? Vul dan eenmalig je email adres in